ڕۆژی پێنجشەممە 23ـی 1ـی 2014 لە پەراوێزی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی لە داڤوس بەڕێز مەسعود بازانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەگەڵ عەمر مووسا سەرۆكی پێشووی كۆمكاری عەرەبی كۆبۆیەوە. لەم كۆبوونەوەیەدا بارودۆخی سیاسیی ناوچەكە و كەشوهەوای سیاسیی وڵاتی مسر و دوا پێشهاتە سیاسییەكانی عێراق تاوتوێ كران.

ھەر ھەمان رۆژ سەرۆكی ھەرێمی كوردستان لە گەل سێناتۆری ئەمەریكایی جۆن ماككەین كۆبۆیەوە.

لە كۆبونەوەدا باسی ڕەوشی ئەمنی لە عێراق و بە تایبەتی پارێزگای ئەنبار و پەیوەندیی نێوان هەولێر و بەغدا كرا و پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكاش خرانە بەر باس و گفتوگۆ.

 ڕۆژی پێنجشەممە 23ـی 1ـی 2014 لە پەراوێزی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی لە داڤوس بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی ھەرێمی كوردستان و شاندی یاوەری بە جیا لەگەڵ هەر یەك لە "رێكس تیلەرسۆن" سەرۆكی كۆمپانیای ئێكسۆن مۆبیل ھەروا و گەڵ "جەی پڕایەر" جێگری سەرۆكی كۆمپانیای شەڤرۆن كۆبوونەوە.

لەم دوو دیدارەدا كه‌ هه‌ریه‌ك له‌ به‌ڕێزان فوئاد حوسێن سه‌رۆكی دیوانی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان و ئاشتی هه‌ورامی وه‌زیری سامانه‌ سرووشتییه‌كان و فه‌لاح مسته‌فا به‌رپرسی فه‌رمانگه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان ئامادەیبوون ,هەر دوو كۆمپانیا سوپاسی ھاوكاری حكوومەتی ھەرێمی كوردستانیان كرد و پوخەتەیەكیشیان لە كار و چالاكییەكانی هەر دوو كۆمپانیا لە ھەرێمی كوردستان بۆ سەرۆك بارزانی باس كرد.

لای خۆیەوە سەرۆك بارزانی سوپاسی كار و چالاكییەكانی ئەو دوو كۆمپانیا جیهانییەی كرد و جەختیشی لە پاڵپشتیی بەردەوامی حكوومەتی هەرێمی كوردستان بۆ كارەكانی ئەوان كرد لە هەرێمی كوردستاندا. 

ئەمڕۆ هەینی 24ـی 1ـی 2014 لە كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی پانێڵێك بە بەشداریی به‌رێز مەسعود بارزانى سەرۆكی هەرێمی كوردستان و ئەحمەد داودئۆغڵۆ، وەزیری دەرەوەی توركیا و محەممەد جەواد زەریف، وەزیری دەرەوەی ئێران و ناسر جەودە، وەزیری دەرەوەی ئوردن، ریچارد هاس یەكێك لە نووسەر و شرۆڤەكارە بەناوبانگەكانی ئەمریكا و غەسان سەلامە، سەرۆكی كۆلێژی پاریس بۆ كاروباری نێودەوڵەتی لە شاری داڤۆسی سویسرا بەڕێوەچوو، لەسەر دیپلۆماسیەتی خێرا و گۆڕانكارییەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و رۆڵی نەوەی نوێ.

لە پانێڵەكەدا سه‌رۆك بارزانی ئاماژەی بە بارودۆخی سووریا كردو بە "قەیرانی مرۆیی" وەسفیكرد‌و گوتی "ئەوەی لە سووریا روودەدات قەیرانی مرۆییە، كورد لە سووریادا لە مافی هاووڵاتیبوون بێبەش بووە و ئێستایش بەشێكە لە قوربانییەكانی ئەو قەیرانە‌و دۆخەكە بەتەواوی ئاڵۆز بووە". ئاماژەی بە ئاوارەبوونی كوردانی رۆژئاوا كردو گوتی" 250 هەزار كوردی رۆژئاوا روویان لە هەرێمی كوردستان كردووە.

سەرۆكی هەرێمی كوردستان ئاماژەی بە مەترسی شەڕی نێوخۆی سووریا بۆ سەر وڵاتە دراوسێكان كرد‌و رایگەیاند كه‌ هەمان ئەو گرووپە تووندڕەوانەی لە سووریا دەجەنگن رۆژئاوای عێراقیشیان كۆنترۆڵكردووە. گوتیشی "سووریا بووەتە ناوچەیەك كە زۆربەی لایەنەكان دەتوانن دەستی تێوەربدەن".

سه‌رۆك بارزانی رای خۆی لەسەر چۆنێتی چارەسەركردنی قەیرانی سووریا دەربڕی‌و گوتی "لەگەڵ چارەسەری سیاسی دام و چارەسەری سەربازی رەتدەكەمەوە".

سه‌رۆك بارزانی پشتگیریی سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستانی بۆ لایەنە سیاسییەكانی رۆژئاوای كوردستان راگەیاندو گوتی "ئێمە پشتگیریی هەر بڕیارێك دەكەین ئەگەر كۆدەنگی سەرجەم لایەنەكانی لەسەر بێت".

سەبارەت بە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە لە سەدەی بیستەمدا پێكهاتەكانی ئەو ناوچەیە لەژێر نكۆڵی و بێبەشبووندا بوون و لەوەانەیش گەلی كورد و گوتی: " پێویستە هەموو لایەك بە حیساباتی خۆیاندا بچنەوە و پشت بە كولتووری لێبووردەیی و پێكەوەژیان و قبووڵی بەرانبەر ببەستن" و هیوایشی خواست كە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لەسەر بنەمای لێكتێگەییشتن و هاوكاری بە دەستی دانیشتوانی بنیات بنرێتەوە.

به‌ڕێز مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له‌لایه‌ن هانز فیشێر سه‌رۆك كۆماری نه‌مسا پێشوازیی لێكراو دواتر سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان و سه‌رۆك كۆماری نه‌مسا له‌ كۆشكی كۆماری له‌ نه‌مسا كۆنگره‌یه‌كی رۆژنامه‌وانیان سازكرد .

له‌ كۆنگره‌ رۆژنامه‌وانیه‌كه‌دا سه‌رۆكی هه‌رێم و هانز فیشێر دووپاتیان له‌ به‌هێزی په‌یوه‌ندیه‌كانی هه‌رێمی كوردستان نه‌مسا كرد_ه‌وه‌ . پاشان سه‌رۆك بارزانی له‌ باره‌ی ره‌وشی عێراق رایگه‌یاند كه‌ له‌ ئێستادا ئێمه‌ خه‌ریكین كه‌ ئه‌م ڕه‌وشه‌ى ئێستا ده‌گوزه‌رێت هێوربكه‌ینه‌وه‌  .    

له‌ لایه‌ن خۆشیه‌وه‌ سه‌رۆك كۆماری نه‌مسا خۆشحاڵی خۆی به‌ سه‌ردانه‌كه‌ى سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان بۆ نه‌مسا نیشاندا.

لەبارەی پەرەسەندنی سیاسی ئەمڕۆی عیراق و پەیوەندیەكانی نێوان بەغدا و هەولێر سەرۆكی هەرێم ئاماژەی بەوەدا دەستوور چۆنیەتی ھەڵسوکەوتی لەگەڵ وزە و نەوت ئاشکرا کردووە و حکومەتی ھەرێمی کوردستان بەپێی ئەو دەستوورە دەجوڵێتەوە، بۆیە ھیچ کات سازش لەسەر مافە دەستوورییەکانمان ناکەین.

شیاوى باسه ئه‌و شانده‌ی یاوه‌ریی سه‌رۆك بارزانی ده‌كه‌ن له‌م گه‌شته‌ ئه‌وروپییه‌دا پێكهاتووه‌ له‌ به‌ڕێزان فوئاد حوسێن سه‌رۆكی دیوانی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان و ئاشتی هه‌ورامی وه‌زیری سامانه‌ سروشتییه‌كانی حكوومه‌تی هه‌رێم و فه‌لاح مسته‌فا به‌رپرسی په‌یوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی حكوومه‌تی هه‌رێم و ژماره‌یه‌ك له‌ راوێژكاران.

بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە سەلاحەدین پێشوازی لە شاندێكی ڕێكخراوی نێودەوڵەتیی لاوانی ئاشتیپارێز کرد.

لە سەرەتای دیدارەکەدا ئەندامانی شاندی ڕێكخراوی لاوانی ئاشتیپارێز خۆشحاڵیی خۆیان ڕاگەیاند بە بۆنەی سەردانیان بۆ هەرێمی كوردستان و دیداریان لەگەڵ سەرۆك بارزانی و كورتەیەكیان لەبارەی چالاكییە نێودەوڵەتییەكانی ئەم ڕێكخراوە لە بواری پەرەپێدان بە تواناكانی گەنجان و پاراستنی ئاشتیی جیهانی باس كرد.

لە بەرامبەردا سەرۆك بارزانی وێڕای بەخێرهێنانی شاندی میوان و دەستخۆشی لە كارەكانیان، جەختی لەسەر گرینگیی پێگەی گەنج و نەوەی نوێ لە داهاتووی وڵاتان كردووە و بە پێویستی زانی كە ڕێگە بۆ بەشداریی گەنجان خۆش بكرێت و دەرفەتیان بۆ بڕەخسێت بۆ ئەوەی بتوانن لە داهاتوودا سەركردایەتیی وڵاتەكەیان بكەن.

سەرۆك بارزانی لەبارەی لاوانی كوردستان ئاماژەی بەوەدا كە گرینگترین بابەت بۆ گەنجی كورد ئەوەیە بڕوای بە خۆی و تواناكانی هەبێت و وڵاتەكەی خۆش بوێت و كاری بۆ بكات. هەر لەم دیدارەدا سەرۆك بارزانی كورتەیەكی لە مێژووی سیاسیی كورد و نەهامەتییەكانی گەلی كوردستان بۆ ئامادەبووان باس كرد.

لە بەشی كۆتایی دیدارەکەدا دەرگەی پرسیار بۆ ئامادەبووان كرایەوە و سەرۆك بارزانی وەڵامی پرسیار و تێبینییەكانی شاندی میوانی دایەوە.

ڕێكخراوی نێودەوڵەتیی لاوانی ئاشتیپارێز 65 ڕێكخراو لە 35 دەوڵەت تێیدا بەشدارن و شاندەکەیان لەسەر بانگهێشتی بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی لاوانی وەزارەتی ڕۆشنبیری و لاوانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان سەردانی هەرێمی كوردستانی كردووە.

ئەمڕۆ بەڕێز مسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان ‏ لە شاری هەولێر پێشوازی لە بان كی مۆن سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان و شاندی یاوەری كرد.

‏ لەم دیدارەدا كە بە ئامادەبوونی نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان و عیماد ئەحمەد جێگری سەرۆكی حكوومەت و ژمارەیەك بەرپرسی حكوومی و سیاسیی هەرێمی كوردستان ئەنجام درا، بان كی مۆن خۆشحاڵیی خۆی بە سەردانی ‏هەرێمی كوردستان نیشان دا و سوپاسی سەرۆك بارزانیشی كرد بۆ ئەو پێشوازییە گەرمەی لێیكراوە.

سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان شانازیشی بە پێشكەوتن و ئارامی و سەقامگیری و بووژانەوەی هەرێمی كوردستان كرد و ڕایگەیاند كە هەرێمی كوردستان ‏رێگەیەكی درێژی لە بواری بنیاتنانەوە و خزمەتگوزاری و تەلارسازی و ژێرخانی ئابووریدا بڕیوە.‏

لە تەوەرێكی دیكەی دانیشتنەكەدا، سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان سوپاسی گەلی ‏كوردستان و سەرۆك بارزانی و حكوومەتی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ هاوكاری و ‏بەدەنگەوەهاتنی ئاوارەكانی سووریا و كردنەوەی دەروازە سنوورییەكانی هەرێمی كوردستان بەڕووی پەنابەرانی سووریا و جەختیشی لەوە كردەوە كە ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان ‏هەوڵ دەدات ئەوەی لە دەستی بێت بیكات بۆ گەیاندنی هاوكاری بۆ ئاوارەكان. بان كی مۆن سوپاسی حكوومەت و دامەزراوەكانی هەرێمی كوردستانی ‏كرد لە پێشكەشكردنی كارئاسانی و یارمەتیدانی رێكخراوەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ درێژەپێدانی ئەرك و كارەكانیان.‏

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان لەبارەی ڕەوشی عێراق دوا و، هێمای بەوەدا كە زۆر پرس هەیە و پێویستە كاری بۆ بكرێت بە تایبەت لە شێوازی ‏دابەشكردنی داهات، هەروەها جەختیشی کردەوە کە پێویستە خەڵكی عێراق سیستەمێكی فیدراڵ و دیموكراتی دەستەبەر بكەن.‏
لە بارەی دۆخی سوریایشەوە بان كی مۆن ئەوەی خستەڕوو كە چارەسەری قەیرانی سووریا كارێكی ئاسان نییە و بڕوایشی وابوو كە ڕێگەی سەربازی هیچ ئەنجامی نابێت و تەنیا ڕێگەچارەی سیاسییە ئەنجامی لێ دەكەوێتەوە. هەر پەیوەست بەم باسەوە سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان هیوای خواست كە لە كۆنفڕانسی ژێنێڤ 2 ـدا دەنگی كورد بە باشی ببیسترێت و ڕێگە بە هەموو دەنگ و خواستەكانی نێو سووریا بە كوردیشەوە بدرێت.

لە بەرانبەردا سەرۆك بارزانی زۆر بە گەرمی بەخێرهاتنی سكرتێری ‏گشتی نەتەوەیەكگرتووەكان و شاندە یاوەرەكەی بۆ هەرێمی كوردستان و شاری هەولێر كرد و ئاماژەی ‏بەوە دا، كە لەوە دڵنیایە گەلی كوردستان خۆشحاڵە بە هاتنی سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ وڵاتەكەیان.‏

سەرۆك بارزانی لە بارەی دۆخی سووریا ئەوەی بۆ بان كی مۆن و شاندی یاوەری باس كرد كە هەر لە سەرەتای دەستپێكی ئاڵۆزییەكانی سووریا هەرێمی كوردستان سنوورەكانی خۆی بەسەر خەڵكی سووریا بە بێ جیاوازی كردەوە و پێشوازی لە ئاوارەكان كرد. سەرۆك بارزانی ئەوەشی ڕوونكردەوە كە گەلی كورد زۆر باش لە دەردی ئەو میللەتانە دەگات كە دەكەونە ژێر شاڵاوی ڕژێمێكی دڕندە. هەر لەبارەی دۆخی ئاوارەكانی سووریا سەرۆك بارزانی ڕایگەیاند كە بۆ خەڵكی ئێمە یارمەتیدانی پەنابەران ئەركێكی نەتەوەیی و مرۆڤییە، ئێستا ڕێژەیەكی زۆری پەنابەر لە هەرێمی كوردستاندا نیشتەجێن و لە تواناكانی هەرێمی كوردستان تێپەڕیوە و پێویستمان بە یارمەتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان هەیە. سەرۆك بارزانی هیوایشی خواست كۆنفڕانسی ژێنێڤ 2 ئەنجامی باشی هەبێت و دۆخێك بێتە ئارا كە پەنابەران بگەڕێنەوە وڵاتی خۆیان و كۆتایی بە نەهامەتییەكانی گەلی سوریا بێت و خەڵكی ئەو وڵاتە ‏لە ئارامیدا بژین.‏

سەبارەت بە كێشەكانی عێراق و پەیوەندیی نێوان هەرێمی كوردستان و حكوومەتی فیدڕاڵ، سەرۆك بارزانی ئەوەی بۆ سكرتێری نەتەوە یەكگرتووەكان ڕوون كردەوە كە لە عێراقدا دەستورێك هەیە کە سرووشتی پەیوەندی نێوان هەرێمی كوردستان و بەغدای پێناسە كردووە و ئەرك و مافەكانی هەموو لایەكی ‏دەستنیشان كردووە. ئێمە ‏پابەندین بەو دەستوورەوە و پابەندبوون بە دەستوور گەرەنتییەكە بۆ مانەوەی عێراق و داوا لە گشت لایەك دەكەین پابەندی دەستوور بن. سەرۆك بارزانی جەختی ‏لەسەرئەوەش كردەوە، ئێمە هەوڵدەدەین بە دیالۆگ و لەسەر بنەمای دەستور كێشەكان ‏چارەسەر بكەین.‏

لە كۆتایی كۆبوونەوەكەدا سەرۆك بارزانی ئەوەی دووپات كردەوە كە هەرێمی كوردستان ئامادەیە هەموو جۆرە هاوكاری و هەماهەنگییەك لەگەڵ ڕێكخراوەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان بكات و بوونیان لە كوردستان جێگەی دەستخۆشی و مایەی دڵنیاییە.

جێی باسە ئەمڕۆ سێشەممە 14/1/2014 بان كی مۆن سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان ‏گەییشتە هەرێمی كوردستان و لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر، لەلایەن نێچیرڤان ‏بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان پێشوازی كرا و دواتر سەردانی كەمپی ‏ئاوارەكانی ڕۆژئاوای كوردستانی لە كەورگۆسك كرد.‏ دوای دیدار و كۆبوونەوەی لەگەڵ سەرۆک بارزانی، سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان كۆتایی بە گەشتەكەی بۆ هەرێمی كوردستان هێنا و لە لایەن سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر بەگەرمی بەڕێ كرا.

 شەوی پێنجشەممە 9ـی 1ـی 2014 بەڕێز جۆ بایدن جێگری سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا لەڕێی تەلەفۆنەوە پەیوەندی بە بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كرد.

لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا دوا پەرەسەندنە ئەمنی و سیاسییەكانی عێراق تاوتوێ كرا و هەردوولا پاڵپشتیی خۆیان بۆ هەوڵی هاوبەشی لایەنە سیاسیەكانی عێراق و سەرۆك هۆزەكانی پارێزگای ئەلئەنبار و سەركردە خۆجێییەكانی ناوچەكە لە دژی هێزە تیرۆریستەكان دووپات كردەوە و، جەختیان لەوە كردەوە كە پێویستە ڕێگەی دیالۆگ بكرێتە ئامرازێك بۆ چارەسەركردنی كێشە سیاسییەكانی عێراق.

لەم پەیوەندییەدا باسی پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغدایش كرا و بە پێویست زانرا كە ئەو دانوساندنانەی دەستپێكراوە و هەروەها سەردانی شاندەكان لەنێوان هەردوولادا بەردەوام بێت بۆ ئەوەی ئەو لێكتێنەگەییشتنانەی سەبارەت بە مەسەلەی هەنارەكردنی نەوت هاتووەتە ئاراوە بە هاوبەشی لەنێوان حكوومەتی هەرێم و حكوومەتی عێراقی فیدڕاڵ چارەسەر بكرێت.

لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی ئامادەیی خۆی نیشاندا كە وەك هەموو جارێك هەوڵەكانی خۆی لەگەڵ سەركردە سیاسییەكانی عێراق بخاتەگەڕ بۆ ئەوەی عێراق لەم قەیران و گرژییەی ئێستا ڕزگار بێت. هەر لەم پەیوەندییەدا جێگری سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا پاڵپشتیی خۆی بۆ عێراقی فیدڕاڵی یەكگرتوو و دەستوورەكەی دووپات كردەوە.

ئەمڕۆ هەینی 10ـی 1ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە سەعدون ئەلدلێمی وەزیری بەرگریی عێراق بەوەكالەت و شاندێكی یاوەری كرد.

لەم دیدارەدا كە بابەكر زێباری سەرۆكی ئەركانی سوپای عێراق و ژمارەیەك بەرپرسی سوپای عێراقی ئامادەی بوون، وەزیری بەرگریی عێراق بەوەكالەت بە دوورودرێژی باسی كێشەكان و قەیرانی سیاسی و ئەمنیی پارێزگای ئەنباری كرد و سەرۆك بارزانی لە دواپەرەسەندنە ئەمنی و سەربازییەكانی پارێزگای ئەنبار و هەوڵەكانی سوپا و وەزارەتی بەرگری بۆ گەڕاندنەوەی ئاساییش و سەقامگیری لەم دەڤەرەدا ئاگادار كردەوە.

لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە پێویستە هەموو لایەك لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان هەماهەنگ بن و هاوكاری یەكتر بن.

سەرۆك بارزانی لەم دیدارەدا ئاماژەی بەوەدا كە پێویستە لەپێناو دەربازبوونی عێراق لە قەیران و مەترسییەكان و هەروەها گەڕاندنەوەی سەقامگیری ڕێگەی دیالۆگ لەگەڵ هۆز و لایەنەكانی پارێزگای ئەنبار بگیرێتە بەر.