ڕۆژی سێشەممە 15ـی 9ـی 2015 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە شاندێكی هاوبەشی باڵای وەزارەتی دەرەوە و سوپای ئەمەریكا كرد كە پێكهاتبوون لە بڕێت مەكگرگ جێگری یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا و ستیوارت جۆنز باڵیۆزی ئەمەریكا لە عێراقی فیدڕاڵ و جەنەڕاڵ جەمێس تێڕی ڕێكخەری هێزە تایبەتییەكانی سوپای ئەمەریكا و جەنەڕاڵ تۆنی تۆماس فەرماندەی هێزە تایبەتییەكانی ئەمەریكا لە عێراق و ژمارەیەك ڕاوێژكار و ئەفسەری وەزارەتی دەرەوە و سوپای ئەمەریكا.
لە دیدارەكەدا بارودۆخی مەیدانیی بەرەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستانی داعش لە سووریا و عێراق و ئامادەكارییەكانی پڕۆسەی ئازادكردنی موسڵ و چۆنییەتی شكستپێهێنانی تیرۆریستان و كاری هاوبەشی نێوان هێزەكانی هاوپەیمانان و پێشمەرگە و هێزە عێراقییەكان تاوتوێ كرا. هەروەها ئاستی باڵای هەماهەنگیی نێوان هێزەكانی پێشمەرگە و سوپای ئەمەریكا بەرز نرخێندرا كە بووەتە هۆی سەركەوتنی ئۆپڕاسیۆنە هاوبەشەكان كە بە هیچ شێوەیەكیش زیان بە ئامانجە مەدەنییەكان نەگەییشتووە.
لەم دیدارەدا شاندی هاوبەشی وەزارەتی دەرەوە و سوپای ئەمەریكا پاڵپشتیی تەواوی خۆیان بۆ هەرێمی كوردستان و یارمەتیدان و هاوكاریكردنی هێزی پێشمەرگە دووپات كردەوە.
هەر لەم كۆبوونەوەیەدا بارودۆخی سیاسی ناوچەكە و پەیوەندییەكانی نێوان هەرێم و بەغدا و ئاییندەی سووریا خرایە بەر باس و گفتوگۆ.
ڕۆژی سێشەممە 11ـی 8ـی 2015 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە برێت مەكگوورك جێگری یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا و جێگری نێردەی تایبەتی سەرۆک ئۆباما بۆ هاوپەیمانێتیی نێودەوڵەتی دژی داعش و،شاندێكی یاوەری کرد کە لە ژمارەیەک دیپلۆماتکاری وەزارەتی دەرەوە و و فەرماندەی سەربازیی سوپای ئەمەریکا پێکهاتبوو.
لە دیدارەكەدا باسی بارودۆخی مەیدانیی بەرەکانی بەرەوڕووبوونەوەی تیرۆریستان کرا و ڕەوشی بەرەکانی شەڕ لە پارێزگای ئەنبار و ناوچەكانی دیكەی عێراق و پرۆسەی ئازادکردنی موسڵ و ڕێگاكانی شكستپێهێنانی تیرۆریستانی داعش تاوتوێ كرا.
سەبارەت بە ڕەوشی ناوخۆی هەرێمی کوردستانیش شاندی میوان وێڕای ئاماژەدان بە ڕۆڵی ئەرێنیی هەرێمی کوردستان لە گۆڕانکارییەکانی ناوچەکەدا جەختیشیان لەوە کردەوە کە سەقامگیریی هەرێمی کوردستان بۆ ئەمەریکا بایەخێکی تایبەتی هەیە.
لە بەشێكی دیكەی ئەم كۆبوونەوەیەدا دوایین گۆڕانكاری و پێشهاتە سیاسییەكانی ناوچەكە و هەروەها چۆنییەتی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستانی داعش لە سووریا و ڕێککەوتنی ئەمەریکا و تورکیا لەسەر بەشداریی تورکیا لە شەڕی دژی داعش، خرایە بەر باس و گفتوگۆ و جەخت لەسەر هاوکاری و بەشداریی هەموو لایەنەکان کرایەوە.
لە بەشێکی دیکەی دیدارەکەدا ئاڵۆزییەکانی ئەم دواییەی نێوان تورکیا و PKK خرایە بەرباس و شاندەکەی ئەمەریکا پشتیوانیی خۆیان بۆ هەڵوێستی سەرۆک بارزانی لەوبارەیەوە خستەڕوو و تەکیدیان کردەوە کە ئەوانیش پێیان وایە هەردوولا بگەڕێنەوە بۆ سەر مێزی دانوستان.
هەر لەم دیدارەدا شاندی میوان جەختی لە بەردەوامیی یارمەتیدان و هاوكاریكردنی هێزی پێشمەرگەی كوردستان كردەوە و ڕایانگەیاند کە پشتگیریی ئەمەریکا و هاوپەیمانان بۆ پێشمەرگە بەردەوام دەبێت. شاندەکەهەماهەنگیی نێوان هێزی پێشمەرگە و سوپای ئەمەریكای بە نموونەیی و سەركەوتوو وەسف كرد و پاڵپشتیی سەرۆک بارزانییان بۆ لیژنەکانی هەماهەنگی بەرز نرخاند.
ڕۆژی سێشەممە 28ـی 7ـی 2015 بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە فڕانك باكر باڵیۆزی بریتانیا لە عێراقی فیدڕاڵ و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارەكەدا بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی ناوچەكە و پەیوەندییەكانی نێوان هەرێم و حكوومەتی فیدڕاڵ و هەروەها كێشەكانی بەردەم ڕێككەوتنەكانی نێوان حكوومەتی هەرێم و بەغدا خرایە بەر باس و گفتوگۆ. هەر لەم كۆبوونەوەیەدا بیروڕا لەبارەی بارودۆخی مەیدانیی بەرەكانی شەڕی تیرۆریستانی داعش لە ئەنبار و سەلاحەدین و نەینەوا و چۆنیەتی سەرخستنی پلانی شكستدانی تیرۆریستان لە عێراق ئاڵوگۆڕ كرا.
بارودۆخی سیاسی توركیا و گرژی و پەرەسەندنەكانی نێوان سوپای توركیا و پەكەكە تەوەرێكی دیكەی ئەم كۆبوونەوەیە بوو و تێیدا سەرۆك بارزانی بڕیاری حكوومەتی توركیای بۆ بەشداریكردن هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتیی شەڕی دژی تیرۆریستان بە هەنگاوێكی گرنگ و كاریگەر لە قەڵەمدا لە ڕووبەڕووبوونەویە تیرۆریستان بەڵام ئەو بەشداریكردنە نابێ بە بەهای لێدانی لایەنە كوردییەكان بێت لە توركیا و سووریا.هەروەها نیگەرانیی خۆی لە تێكچوونی بارودۆخەكە و پەرەسەندنە سەربازییەكانی نێوان سوپای توركیا و پەكەكە نیشان دا و جەختیشی لەوە كردەوە كە هەرێمی كوردستان داڕێژەری سیاسەتی پەكەكە یان توركیا نییە بەڵكو پاڵپشتی پڕۆسەی ئاشتی و دانوساندن دەكات و شەڕ بە چارەسەرێكی خەراب دەزانێت و هانی لایەنەكانیش دەدات كە بگەڕێنەوە بنەماكانی پڕۆسەی ئاشتی. چونكە ئاشتی و خەباتی سیاسی خزمەتی بەرژەوەندیی گەلی كورد و توركیا دەكات.
لە بەشێكی دیكەی ئەم دانیشتنە باس لە پەیوەندییەكانی سیاسی و ئابوورییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و بریتانیا و ئاستی وەبەرهێنان و سەرمایەگوزاریی كۆمپانیا بریتانیاكان لە هەرێمی كوردستان كرا.
ڕۆژی دووشەممە 20ـی 7ـی 2015 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە د. خالد بن محەمەد ئەلعەتیە وەزیری دەرەوەی قەتەر و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارەكەدا وەزیری دەرەوەی قەتەر سڵاوی ئەمیری قەتەری بە سەرۆك بارزانی گەیاند و هەروەها ستاییشی پێشكەوتن و بووژانەوەی هەرێمی كوردستان و ئازایەتیی پێشمەرگەی كرد لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان و ڕۆڵی سەرۆك بارزانیشی لە سەركردایەتیكردنی شەڕی تیرۆر و پێشڤەچوونی كوردستان بەرز نرخاند. هەروەها سوپاسی سەرۆك بارزانی و گەلی كوردستانیشی كرد كە لەگەڵ ئەوەی كوردستان لەشەڕ دایە و قەیرانی ئابووریشی هەیە بەڵام بووەتە پەناگەی سەدانهەزار ئاوارە كە لە نەتەوە و پەیڕەوانی ئایینیی جیاواز پێكهاتوون.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی بەخێرهاتنی شاندی میوانی كرد و ڕۆشنایی خستە سەر بارودۆخی ئاوارەكان و جەختی لەوە كردەوە كە كوردستان یارمەتیدانی ئاوارە و لێقەوماوان بە ئەركێكی مرۆڤی و نیشتیمانی خۆی دەزانێت و ئەوەی لە دەستی هاتووە بۆ باشتركردنی ژیانی ئاوارەكان كردوویەتی بەڵام ژمارەی ئاوارە و پەنابەران یەكجار زۆر و لە دەرەوەی تواناكانی هەرێمی كوردستانە.
لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی ئاماژەی بە دەركەوتن و گەشەی تیرۆریستان لە عێراق و مەترسییەكانی تیرۆر دا و ڕایگەیاند ئەو تاوان و دڕندەییەی تیرۆریستان لە دژی خەڵك و پێكهاتەكان ئەنجامیان داوە لە مێژوودا وێنەی نەبووە. ئەوەیشی خستەڕوو كە تیرۆریستان سوودیان لە ململانێی تاییفی و بارودۆخی نالەباری سیاسی وەرگرت و گەشەیان كرد. سەرۆكی هەرێمی كوردستان ئەوەیشی دووپات كردەوە كە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر پێویستی بە هەوڵی هەمە لایەنە هەیە و لە تەك شەڕی سەربازی پێویستە لەڕووی سیاسی و فكری و ئابووریشەوە شەڕی تیرۆریستان بكرێت. هەروەها ئەوەیشی بە وەزیری دەرەوەی قەتەر ڕاگەیاند كە لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستاندا بارودۆخی عێراق و سووریا بەیەكەوە بەستراوە و پێویستە لە عێراق و سووریا تیرۆر لەناو ببردرێت.
پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و وڵاتی قەتەر تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو.
ئەمڕۆ بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز مەتران مار ئەبرام موكن مەترانی ئەبرەشیەی هندستان و بریكاری باتریاركی گشتیی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری لە جیهان و شاندێكی یاوەری كرد كە لە ژمارەیەك مەترانی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری لە جیهان پێكهاتبوون.
لە دیدارێكدا شاندی میوان خۆشحاڵی خۆیان بە سەردانی هەرێمی كوردستان دەربڕی كە بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پارتریاكی تازەی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووریە لە جیهان و هەر بۆ ئەم مەبەستە لە ڕۆژانی داهاتوودا پارتریاكی تازەی كەنیسەكە لە هەولێر هەڵدەبژێردرن.
لە كۆبوونەوەكەدا هەروەها باس لە ڕەوشی ناوچەكە بە گشتی و شەڕی دژی تیرۆریستانی داعش لە سووریا و عێراق بە تایبەتی كرا و لەمبارەیەوە شاندی میوان سوپاس و پێزانینی خۆیان و هەوادارانی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووریی بۆ هەرێمی كوردستان دەربڕی و ڕۆڵی پێشمەرگەی كوردستانیان بەرز نرخاند كە بەرگری لە خاك و خەڵك و پێكهاتەكانی كوردستان و ناوچەكە بە گشتی دەكات.
شاندەكە هەروەها ڕێز و پێزانینی خۆیان بۆ حكوومەت و خەڵكی كوردستان نیشان دا كە بە بێ جیاوازیی ئایینی و نەتەوەیی دەرگاكانی هەرێمی كوردستانیان بۆ ئاوارە و پەنابەرانی دەستی تیرۆر كردووەتەوە بە تایبەتیش ئاوارە و پەنابەرانی مەسیحی لە ناویشیاندا هەواداران و پەیڕەوانی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری كە لە سووریا و ناوچەكانی دیكەی عێراقەوە پەنابەر و ئاوارەی هەرێمی كوردستان بوونە.
شاندی میوان هەروەها سوپاس و پێزانینی خۆیان بۆ پشتگیریی حكوومەتی هەرێمی كوردستان لە بنیاتنانی كەنیسەیەك بۆ پەیڕەوانی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری لە هەولێر دەربڕی. هەروەك ڕۆڵ و مامەڵەی بەڕێز وەزیر و وەزارەتی ئەوقافی حكوومەتی هەرێمی كوردستانیان لەگەڵ پێكهاتە ئاینییەكانی هەرێمی كوردستان بەرز نرخاند.
لای خۆیەوە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان وێڕای خۆشحاڵی و بەخێرهێنانی شاندەكە، دووپاتی كردەوە كە حكوومەت و خەڵكی هەرێمی كوردستان بە چاوی ڕێزەوە لە هەموو پێكهاتە نەتەوەیی و ئاینییەكان دەڕوانن و وێڕای ئەو بارە قورسەی كە لەسەر شانی حكوومەتی هەرێمی كوردستانە، بە هەموو توانایەكیەوە هاوكاریی ئاوارە و پەنابەران دەكات و پشتگیریی حكوومەتی هەرێمیشی بۆ بنیاتنانی كەنیسەیەك بۆ پەیڕەوانی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری لە كوردستان دووپات كردەوە و هەموو ئاسانكارییەكی لایەنە پەیوەندیدارەكانی حكوومەتی بۆ جێبەجێكردنی ئەو پڕۆژەیە دەربڕی.
لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی باسی لە ڕووبەڕووبوونەوەی پێشمەرگەی كوردستان دژی تیرۆریستانی داعش كرد و دووپاتی كردەوە كە پێشمەرگە ئەمڕۆ لە هەرێمی كوردستان بەرگری لە تەواوی مرۆڤایەتی و ئازادی و خاك و خەڵكی ناوچەكە دەكات و جەختی لەوەش كردەوە كە شەڕی دژی تیرۆر تەحەدییەكی گەورەیە و ئاسان نییە، بۆیە بە تەنیا بە شێوازی سەربازی سەركەوتوو نابێ، بەڵكو دەبێت لە ڕووی پەروەردەیی و كلتووریشەوە شەڕی تیرۆر بكرێت و دەبێت نەوەی تازە لە ڕووی پەروەردەییەوە بە بیری یەكتر قبووڵكردن و ڕێزگرتن لە یەكتری و بیروباوەڕی بەرامبەر، پەروەردە بكرێن.
لە كۆبوونەوەیەكدا كە لە كەشوهەوایەكی دۆستانەدا بەڕێوەچوو هەڕەشەكانی تیرۆریستان و بارودۆخی ئێستای كوردستان و هەروەها داهاتووی كوردستان و ناوچەكە و ڕۆڵی كوردستان خرایە بەر باس و گفتوگۆ. هەروەها سەرۆك بارزانی لە قسەكانیدا تیشكی خستەسەر سەركەوتنەكانی پێشمەرگە و بارودۆخی مەیدانیی بەرەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان.
هەر لەم دیدارەدا سەرۆكی نەمسا جەختی لە بەردەوامیی پاڵپشتیی وڵاتەكەی بۆ هەرێمی كوردستان و پێشكەشكردنی هاوكاریی مرۆیی كردەوە.
لە تەوەرێكی دیكەی ئەم كۆبوونەوەیەدا هەردوولا ڕابۆچوونی خۆیان لەبارەی ئاییندەی سوویا و ڕۆڵی كورد لە ئاییندەی سووریا گۆڕییەوە.
بەر لە دەستپێكی ئەم دیدارە لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیی هاوبەشی نێوان هەر دوو سەرۆكدا، سەرۆكی نەمسا بەگەرمی بەخێرهاتنی سەرۆك بارزانی كرد و هەروەها باسی لە پەیوەندیی لەمێژینەی نەمسا و گەلی كوردستان و دۆستایەتیی دێرینی خۆی لەگەڵ جەنابی مام جەلال و سەرۆك بارزانی كرد.
هەر لەم پڕێسكۆنفڕانسەدا سەرۆكی نەمسا باسی لە بایەخی سەردانی وەزیری دەرەوەی وڵاتەكەی بۆ هەرێمی كوردستان كرد.
جێگەی ئاماژەپێكردنە كە لە دوای كۆبوونەوەكە سەرۆك بارزانی بۆ خوانی نیوەڕۆ میوانی سەرۆكی نەمسا بوو.
بۆ بینینی پڕێسكۆنفڕانسەكە ئێرە دابگرە
ئامادەبووانی بەڕێز،
نوێنەرانی وڵاتانی بیانی،
نوێنەرانی بانکی نیودەوڵەتی،
بەیانیتان باش و هەموو لایەکتان بەخێر بێن..
ئەمڕۆ لەگەڵ ئێوه‌ی به‌ڕێزدا، پێكه‌وه بەشداریی ئه‌م ڕێوڕه‌سمه ده‌كه‌ین، کە پەیوەستە بە جێبه‌جێكردنی ئەرکێکی پیرۆزی مرۆیی بەرامبەر ئاوارە و پەنابه‌ران له هەرێمی کوردستاندا و هەروەها ئایندەی وڵاته‌كه‌مان لە ڕووی ئابووری و کۆمەڵایەتی و قەیرانەکانی ئێستاوه.
دەمەوێ سوپاسی بانکی نێودەوڵەتی بكەم بۆ بەدەنگەوەهاتنی داواكاریمان بۆ ئامادەكردنی ڕاپۆرتی هەڵسەنگاندنی كاریگەریی ئاوارەكانی ناوخۆ و پەنابەرانی سووریا، لەسەر بوارەكانی ئابووری و كۆمەڵایەتی لە هەرێمی كوردستان و دەستنیشانكردنی ئەو خەرجیانەی كە لە ئەنجامی قەیرانە هەنووکەییەكان، كەوتوونه‌تە ئەستۆی حکوومەتی هەرێمی كوردستان. سوپاسی وەزارەتی پلاندان، جەنابی وەزیر و لایەنە پەیوەندارەكان لە حکوومەت و بانکی نێودەوڵەتی دەكەم، كە هاوكار بوون لە تەواوكردنی ئەم ڕاپۆرتە.
بەڕێزان...
دوای ساڵی 2003، حکوومەتی هەرێمی كوردستان بەرنامە و پلانی تۆکمەی بۆ سەقامگیری و بووژانەوەی كەرتی ئابووری و خۆشگوزەرانیی هاووڵاتیان و گەشەپێدانی هەرێم لە هەموو بوارەکاندا، دانا. پێشکەوتنەکان بە خێرایی بەدەست هاتن، لە ماوەیەکی کەمدا هەرێمی کوردستان بووە ناوه‌ندێکی درەوشاوە لەسەر نەخشەی ناوچەکە.
هەرچەندە بەردەوام کێشە و گرفتمان لەگەڵ بەغدا هەبووە سەبارەت بە چەندین پرسی هەڵواسراو، کە بە داخەوە حکوومەتی پێشووی فیدرال، هیچ هەنگاوێکی ئه‌رێنی بۆ چارەسەرکردنی ئەو گرفتانە نەنا، بەڵكوو گرفتەكانی ڕۆژ بەڕۆژ ئاڵۆزتر كردووە.
لە لایەکی دیکەوە ڕووداوەکانی سووریا و دەرهاوێشتەکانی قەیرانی ئه‌وێ، کاریگەریی ڕاستەوخۆی کردە سەر هەرێمی کوردستان و ژمارەیەکی زۆری پەنابەرانی سووریا ڕوویان لە هەرێمی كوردستان کرد. ئێمەش لە ڕوانگەی پرەنسیپە مرۆیی و یاسا نێودەوڵەتییەکانه‌وه، دەرگامان بە ڕوویاندا کردەوە و بە گوێرەی توانا کۆمەک و یارمەتیمان پێشکەش کردن و شوێنی حەوانەمان بۆ دابین کردن.
ماوەی چەند ساڵی ڕابردوو، لە ناوخۆی عیراقیشدا بەهۆی نالەباریی ڕەوشی ئاسایش و نەبوونی سەقامگیری، ژمارەیەکی زۆری هاووڵاتیانی ناوچەکانی دیکەی عیراق ڕوویان لە هەرێمی کوردستان کردووە.
گەورەترین شەپۆلی ئاوارەی ناوخۆی عیراق بۆ هەرێم ساڵی 2014 ڕووی دا. سەرەتا بەهۆی ڕووداوەکانی ئەنبار و سەلاحەدینه‌وه، دواتر کاتێ ڕێکخراوی تیرۆریستیی داعش دەستی بەسەر شاری مووسڵ و چەند شار و شارۆچکەیەکی دیكه‌ی عیراقدا گرت، تەواوی پێکهاتەکانی ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی داعش، بوونە قوربانیی تیرۆر و تۆقاندن و پاکتاوی ڕەگەزی، بەتایبەت ئێزدی و مەسیحیەكان.
ئینجا هێرشی لەناکاوی تیرۆرستانی داعش بە چەکی پێشکەوتووی عیراق بۆ سەر هەرێمی کوردستان بە درێژیی سنوورێكی زیاتر له هەزار کیلۆمەتر، هەرێمی کوردستانی پەلکێشی شەڕێکی نەخوازراو کرد و پێشمەرگەی کوردستان دلێرانە ئەرکی خۆیان جێبه‌جێ كرد و بە گیان و خوێنی خۆیان بەرگرییان لە خاک و کەرامەتی هەرێمی کوردستان کرد.
هەموو ئەو قەیران و ئاڵۆزییانەی ڕوویان دا، لە ماوەیەکی کەمدا بوون، پێشتر هیچ پلانێکی ستراتیژی بۆ دانەنرابوو، حکوومەتی فیدرالیش بەردەوام بوو لەسەر دروستکردنی قەیرانی زیاتر بۆ هەرێمی كوردستان، ئەوە بوو سەرەتای ساڵی ڕابردوو، مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستانی بڕی و كێشه‌یەكی بۆ پڕۆژەبودجەی عیراق دروست کرد. بەم شێوەیە هەرێمی کوردستان وێڕای قەیرانی مرۆیی و به‌ره‌نگاربوونه‌وه لەگەڵ تیرۆرستان و پاراستنی ئارامی و سەقامگیری، دووچاری قەیرانێکی گەورەی دارایی بووەوە.
حکوومەتی هەرێم بڕوای تەواوی هەیە كە ئەم قەیرانە کۆتایی دێت، بەڵام ئەمڕۆ ئێمە پێویستیی زۆرمان بە کۆمەڵگای نێودەوڵەتی هەیە، تا یارمەتیی زیاتر لە ڕووی سەربازییه‌وه بۆ پیشمەرگە و یارمەتیی مرۆیی بۆ ئاوارە و پەنابەران، پێشکەش بە هەرێمی کوردستان بکەن.
بوونی زیاتر لە یه‌ك ملیۆن و پێنجسه‌د هه‌زار ئاوارە و پەنابه‌ر، دیمۆگرافیای هەرێمی کوردستانی شێواندووە و بە ڕێژەی 28% لە ماوەی یەک ساڵدا، خەڵک لە هەرێمی كوردستان زیادی کردووە، ئەرکی حکوومەتی هەرێمی كوردستانی لە بوارەکانی پەروەردە و تەندروستی و خزمەتگوزاری و نیشتەجێكردن و دەرفەتی کاردا، زۆر قورس کردووە.
ئەمڕۆ ئێمە لێرە لە ڕێگەی کونسلگەریی وڵاتانی بیانییه‌وه، ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان، تەواوی بەشداربووانی ئەم کۆنفرانسە، داوا لە کۆمەڵگای نێودەوڵەتی دەکەین كه ئاوڕی جددی لە بارودۆخی هەرێمی کوردستان بدەنەوە، بۆ ئەوەی ڕێژه‌ی هاوكاری و یارمەتییەکان لە ئاستی ئەو پێداویستیانە بن كە هەرێمی كوردستان پێویستی پێیانە.
ئەو داتا و زانیاریانەی ئەمڕۆ لە ڕێگەی وەزارەتی پلاندانان و بانکی نێودەوڵەتییه‌وه خرانە ڕوو، جێگەی بایەخی حکوومەتی هەرێمی کوردستانە و دەتوانین وەک بەرنامەیەکی کار بۆ هەڵسەنگاندن و چۆنیەتیی دەربازبوون لەم قەیرانە مرۆیی و داراییەی هەرێمی کوردستانی گرتۆتەوە، بەکاری بێنین.
حکوومەتی هەرێم بە گرنگییه‌وە دەڕوانێتە ئەم ڕاپۆرتە، هەرچەندە دەرەنجامەكانی دڵخۆشکەر نین، بەڵام یارمەتیمان دەدات بۆ ڕووبەڕووبوونەوە و بەڕێوه‌بردنی قەیرانی مرۆیی و دارایی. ئەم ڕاپۆرتە کاریگەریی قەیرانەكانمان لەسەر هەرێمی كوردستان لە ڕووی كۆمەڵایەتی و ئابووری و تەندروستی و لایەنەكانی دیكه‌ی ژیانه‌وه بۆ دەردەخات، كە دەبێ بە بایەخەوە مامەڵەیان لەگەڵ بكرێت، چونکە لە هەندێ ناوچە ژمارەی ئاوارە و پەنابەران لە ڕێژەی دانیشوانی ئەو ناوچەیە زۆر زیاترە.
بوونی ئەو ژمارە زۆرەی ئاوارە و پەنابەران، كاریگەریی نەرێنی لەسەر ژیان و گوزەرانی ڕۆژانەی هاووڵاتیان هەیە. بەرزبوونەوەی نرخی کاڵا و سووتەمەنی و زیادبوونی ڕێژەی بێكاری، فشاری زیاتری خستۆتە سەر هاووڵاتیان و حکوومەتی هەرێم.
سوپاسی هەڵوێستی مرۆڤدۆستانەی هاووڵاتیانی هەرێمی كوردستان دەکەم لە پێشوازیكردن و هاوكاریكردنی ئەو ژمارە زۆرە لە ئاوارە و پەنابەران، دەمەوێ سوپاسێكی تایبەتی پارێزگاری دهۆك بكەم كە خۆی و تیمەكەی بەوپەڕی هەستكردن بە بەرپرسیارێتیەوە كاری خۆیان كردووە، سوپای خەڵكی دهۆك دەكەم كە زۆر بەرگەی ئەو بارودۆخەیان گرت، بەتایبەتی كە بۆ ماوەیەكی زۆر منداڵانیان نەچوونە قوتابخانە.
سوپاسی وەزارەتی تەندروستیی هەرێمی كوردستان دەكەم كە زۆر خەمخۆرانە كاریان كردووە و سوپاسی وەزارەتی پەروەردەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان دەكەم كە زۆر خەمخۆرانە لە هەموو شوێنەكاندا كاریان كردووە.
دەمەوێ ئەوەش دووپات بكەمەوە كە ئێمە لە حكوومەتی هەرێمی كوردستان ئەوەی پێمان بكرێت و لە تواناماندا بێت كردوومانە و پێشكەشمان كردووە و ئەوەی پێمان بكرێت جێبەجێی دەكەین، بەڵام پێویستیمان بە یارمەتیی دەرەوە و به‌وه هه‌یه كه بەغدا زیاتر بێتە سه‌ر هێڵ بۆ یارمەتیدانی خەڵكی كوردستان.
حکوومەتی فیدرال تا ئێستا پرسی ئاوارەکانی ناو هەرێمی کوردستانی بەهەند هەڵنەگرتووە و به شێوه‌یه‌كی جددی و پێویست، یارمەتیی مرۆیی و دارایی پێشکەش نەکردوون، ئەمە لە کاتێکدا بۆ ساڵی 2015، حکوومەتی هەرێم پێویستی بە زیاتر لە (1 ملیار و 400 ملیۆن دۆلار) هەیە بۆ پڕکردنەوەی كەموكوڕییەکان لەو بوارەدا.
لێرەوە سوپاسی وڵاتانی هاوپەیمان و ئاژانسەكانی نەتەوە یەكگرتووەكان و ڕێکخراوە نیودەوڵەتییەكان دەكەین، کە لە شەڕی دژ بە داعشدا، بە پێشکەشكردنی هاوكاریی سەربازی و مرۆیی، پشتگیری و پشتیوانییان لە حکوومەت و گەلی كوردستان کرد، هەرچەندە ئەو هاوكاریانە بە بەراورد لەگەڵ قەبارەی قەیران و ڕووداوەكان لە ئاستی پێویستدا نییە، بەڵام جێگەی سوپاس و دەستخۆشییە.
سوپاسی هاووڵاتیان و فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان دەكەم، بۆ خۆڕاگری و پشتگیرییان لە حکوومەتەكەیان لەم بارودۆخە سەختەدا، چونکە ئەمڕۆ هاووڵاتیانی هەرێمی كوردستان له لایه‌ك بە هۆی بڕینی مووچە و بودجە لە لایەن حكوومه‌تی عیراقه‌وه، له لایه‌كی دیكه‌شه‌وه به هۆی ئه‌و شه‌ڕه‌ی كه به‌رۆكی هه‌رێمی كوردستانی گرتووه، وه‌ك هه‌ر شوێنێكی دیكه كه له حاڵه‌تی شه‌ڕدایه، ته‌واوی كۆمه‌ڵگه‌ی كوردستان به ده‌ست دۆخێكی دژوار و كۆمه‌ڵێك گیروگرفته‌وه ده‌ناڵێنێت و هاووڵاتیانی هەرێمی كوردستان ژیانێکی سەخت و دژوار بەسەر دەبەن. چونكه بێگومان له هه‌موو شوێنێك، شه‌ڕ كێشه و گرفت و نه‌هامه‌تی و نه‌بوونی و تێكچوونی باری ئابووری و دارایی له‌گه‌ڵ خۆیدا ده‌هێنێت.
دەمەوێ لەم دەرفەتەدا دووبارە سوپاس و دەستخۆشی پێشكه‌ش به پێشمەرگە قارەمانەكانی كوردستان بكه‌م، کە توانیویانە لە جەنگی دژ بە دڕەندەترین ڕێکخراوی تیرۆریستیدا، هەرێمەکەمان وەك دوورگەیەكی ئارام لە ناوچەكە بپاڕێزن. بۆ سەرکەوتنی یەکجارەکی، پێویستە هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی چەکی قورس و تەکنەلۆژیای پێشکەوتوو پێشكەشی پێشمەرگە بكات.
پێشبینی دەكرێ شەڕی داعش و قەیرانەكانی سووریا بەردەوام بن و بە هۆیانەوە قەیران لە هەرێمی كوردستان درێژە بخایەنێ. ئەگەری زیادبوونی ژمارەی ئاوارەكانی ناوخۆی عیراق و پەنابەران بۆ هەرێمی كوردستان لە ئارادایە، بۆیە زۆر پێویسته بە هەماهەنگی لەگەڵ حکوومەتی عیراق و کۆمەڵگای نێودەوڵەتی و بە پلانی تۆكمە، بۆ بەهێزكردنی پێگەی هەرێم لە هەموو ڕوویه‌کەوە، هەوڵ بدرێت.
لەسەر ئاستی ناوخۆی عیراقیش، ئەم قه‌یرانە دەرەنجامی پابەندنەبوون بووە بە ماددە دەستوورییەكان و پیاده‌كردنی سیاسەتی پەراوێزخستنی پێکهاتەكانی دیكه‌ی وڵات و تاكڕەوی لە دەسەڵاتدا. داوا لە حکوومەتی عیراق دەكەین قەیرانی مرۆییی ئاوارەكانی عیراق و پەنابەرانی سووریا بخاتە ناو كارە لەپێشینەكانی خۆی، كە لە ڕووی یاساییەوە بەرپرسیاریه‌تیی یەكەم لە ئەستۆی حکوومەتی فیدراڵدایە. هه‌روه‌ها داوای لێ دەکەین هەوڵی جددی بدات بۆ بەجینۆسایدناساندنی تاوانی کۆمەڵکوژی دژ بە كوردانی ئێزدی و لە پاراستنی خوشک و برایانی مەسیحیدا، ڕۆڵی خۆی بگێڕێت.
وێڕای ئاستەنگ و قەیرانەکان، ئێمە لە هەرێمی کوردستان لە سەر هەوڵەكانمان بەردەوام دەبین بۆ بەرەوپێشەوەبردنی دیموكراسی و سەقامگیریی سیاسی و بۆ پاراستنی بەها مرۆییەکان و لێبوردەیی و پێكەوەژیانی ئاشتیانە.
باوەڕمان بە خۆمان هەیە و مەبەستمانە ئابووریمان بنیاد بنێین، مەبەستمانە لەگەڵ دراوسێ و دۆستانمان بە بەردەوامی لە پەیوەندیی باشدا بین و گەشە بە ناوچەكەمان بدەین. هیوادارم ئێمە و ئێوە و ته‌واوی كۆمه‌ڵگه‌ی نێودەوڵەتی، بتوانین ئەرکی خۆمان بەرامبەر ژیانی سەختی ئاوارە و پەنابەران لە هەرێمی كوردستان بەجێ بگەیه‌نین.
لەگەڵ دووبارە ڕێزم، زۆر سوپاس.
به توندی سەرکۆنەی کوشتنی هاووڵاتیی ژاپۆنی "هارونا یۆکاوا" بە دەستی تیرۆریستانی داعش دەکەین کە لە مانگی ئابی ساڵی ڕابردووەوە لە سووریا، لە لایەن ئەم ڕێکخراوە تیرۆریستیەوە ڕفێنرابوو.
ئەم ڕەفتارە وەحشیگەری و نامرۆڤانەیەی داعش هێندەی دی دەیسەلمێنێ کە مەترسیی ئەم تیرۆریستانە هیچ سنوور و ڕەگەز و ئایین و نەتەوە و وڵاتێک نابوێرێ و دوژمنێکی گەورەی جیهان و شارستانی و مرۆڤایەتییە، هەر بۆیە دەبێ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی جددیتر و یەکدەست لە هەموو ڕووەیەکەوە، پێکەوە کار بکەن بۆ بنەبڕکردن و لەناوبردنی ئەم مەترسییە گەورەیه.
بە ناوی حکوومەت و گەلی هەرێمی کوردستانەوە، سەرەخۆشی لە خانەوادەی "هارونا یۆکاوا" و حکوومەت و گەلی ژاپۆن دەکەین، هاوکات داواکار و هیوادارین هاووڵاتیی ژاپۆنی"کینجی گۆتۆ" کە ئەویش بارمتەیەکی دیكەی دەست تیرۆریستانی داعشە، بە زووترین کات ئازاد بکرێ و لە هەڕەشەی کوشتن ڕزگاری بێت.
ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان
2015/1/25
دوایین هەواڵەکان
- سهركۆمارى توركيا بهردهواميى پشتگيريى وڵاتهكهى بۆ عێراق و ههرێمى كوردستان دووپات كردهوه
- پەیامی سەرۆک نێچیرڤان بارزانی لە ساڵیادی ڕۆژنامەگەریی کوردیدا
- نێچيرڤان بارزانى: دهبێ نيشتمان كۆكهرهوهى ههموومان بێت
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى يهكێتيى ئهورووپا كۆبووهوه
- سهرۆكى ههرێمى كوردستان پێشوازى له باڵيۆزى فهرهنسا كرد
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازى له باڵيۆزى بهريتانيا كرد
- سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لە باڵیۆزی بەریتانیا لە عێراق دەکات
- عەباس غەزالی: نووسین و چاپکردنی "فەرھەنگیی زارەکیی موکریان" شانازییەکی بێ پایانە
- پەیامی پیرۆزبایی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی جەژنی نەورۆز
- سهرۆكى ههرێمى كوردستان نامهيهكى پيرۆزبايى له وهزيرى دهرهوەى توركياوه پێدهگات