هەرێمی کوردستان
كۆسره‌ت ره‌سول عه‌لی: پێویسته رێگه‌چاره‌ی تازه به ئامانجی لێكتێگه‌یشتن له‌نێوان هه‌رێم و حكومه‌تی ناوه‌ند بدۆزرێته‌وه
سه‌رله‌به‌یانی ئه‌مڕۆ ڕۆژی 4/3/2014 له شاری سلێمانی كۆسره‌ت ره‌سول عه‌لی جێگری سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان به ئاماده‌بوونی ده‌رباز كۆسره‌ت ره‌سول ئه‌ندامی په‌رله‌مانی كوردستان پێشوازیكرد له ئه‌حمه‌د داود ئۆغڵو وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا.
له دیدارێكدا هه‌ردوولا باسیان له‌دوایین پێشهات و گۆڕانكارییه‌كانی كوردستان و ناوچه‌كه كرد و هیوایان خواست هه‌موو لایه‌نه‌كان پابه‌ندی سه‌روه‌ری یاساو گه‌ڕانه‌وه بۆ ده‌ستووری هه‌میشه‌یی عێراقی فیدرال بن.. له‌باره‌ی چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌و قه‌یرانه‌كانی نێوان هه‌رێم و حكومه‌تی ناوه‌ند لای خۆیه‌وه كۆسره‌ت ڕه‌سوڵ ووتی: پێویسته رێگه‌چاره‌ی تازه به ئامانجی لێكتێگه‌یشتن له‌نێوان هه‌ردوولا بدۆزرێته‌وه‌و بگه‌نه چاره‌سه‌ری كێشه‌و قه‌یرانه‌كان و هیچ كه‌س و لایه‌نێك نه‌كرێته قوربانی ململانێكان.
ته‌وه‌رێكی تری كۆبوونه‌وه‌كه گفتوگۆكردن بوو له‌باره‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان هه‌رێمی كوردستان و توركیا، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته جێگری سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان رایگه‌یاند: پێویسته ئه‌م جۆره په‌یوه‌ندییانه په‌ره‌یان پێ بدرێ و فراوان بكرێن، به‌و مه‌رجه‌ی سه‌روه‌ری گه‌لی كورد و گه‌لانی توركیا و رێزگرتن له ئیراده‌و مافه‌كانی یه‌كتر بنه‌مای ئه‌م په‌یوه‌ندییانه بێت.
ئه‌حمه‌د داود ئۆغلو وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌كرد داڕێژه‌رو بناغه‌دانه‌ری په‌یوه‌ندی نێوان هه‌رێمی كوردستان و توركیا یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان و جه‌نابی مام جه‌لال بووه.
ته‌وه‌رێكی تری كۆبوونه‌كه تایبه‌ت بوو به باسكردنی په‌یوه‌ندی ئابووری نێوان هه‌رێمی كوردستان و توركیا، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته هه‌ردوولا به پێویستیانزانی كه په‌یوه‌ندییه ئابووری وبازرگانییه‌كانی نێوان هه‌ردوولا په‌ره‌ی پێ بدرێت و بایه‌خی زیاتر به بووژانه‌وه‌ی كه‌رتی تایبه‌ت بدرێ.
لای خۆیه‌وه وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا رایگه‌یاند: ئه‌وان به بایه‌خه‌وه له هه‌رێمی كوردستان ده‌ڕوانن و پێیان وایه كه هه‌رێمی كوردستان ناوچه‌یه‌كی گرنگی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاسته.
سێ شەممە, 04 ئازار 2014
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە یاریدەدەری جێگری وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا بۆ كاروباری عێراق دەكات
ئێوارەی ئەمڕۆ دووشەممە 3ـی 3ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بڕێت مەكگوورك یاریدەدەری جێگری وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا بۆ كاروباری عێراق كرد.
لە دانیشتنێكدا سەرەتا یاریدەدەری جێگری وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا بۆ كاروباری عێراق سوپاس و پێزانینی جێگری سەرۆكی ئەمەریكا و وەزیری دەروەی وڵاتەكەی بە سەرۆك بارزانی گەیاند بەهۆی ئەو ڕۆڵەی كە سەرۆك بارزانی لە یارمەتیدان و چارەسەركردنی پرسی پەنابەرانی سووریا گێڕاویەتی. هەر لەم دیدارەدا یاریدەدەری جێگری وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا بۆ كاروباری عێراق ئەوەی ڕاگەیاند كە سەرۆك ئۆباما خۆشحاڵە كە پێشوازی لە سەرۆك بارزانی بكات لە هەر كاتێك كە نیازی سەردانی ئەمەریكایان هەبێت و هێمایشی بەوەدا كە هەوڵی جددی لە ئارادایە كە لە ئاییندەیەكی نزیكدا كۆنگریسی ئەمەریكا لەڕێی پڕۆژەیاسایەك كێشەی پێدانی ڤیزا بە هاووڵاتیانی هەرێمی كوردستان بە یەكجاری چارەسەر بكرێت.
لەم كۆبوونەوەیەدا بارودۆخی سیاسیی عێراق و ناوچەكە و هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق و هەروەها پەیوەندییەكانی نێوان بەغدا و هەرێم و كێشەی نەناردنی بودجەی هەرێم خرایە بەر باس و گفتوگۆ. پەیوەست بە بابەتی هەڵبژاردن یاریدەدەری جێگری وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا بۆ كاروباری عێراق بە پێویستی زانی كە گشت لایەك هەوڵ بدەن هەڵبژاردن لە كاتی خۆی ئەنجام بدرێت و سەبارەت بە كێشەی نەناردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم ئاماژەی بەوەدا كە وڵاتەكەی داوای كردووە ئەو گرفتە بە زووترین كات چارەسەر بكرێت و مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم بدرێت و ڕێگەیش بۆ دانوساندن و دیالۆگی هەردوو لا خۆش بكرێت.
لە بەرانبەردا سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە دەبێ هەڵبژاردن لە كاتی خۆیدا بكرێت و لەبارەی نەناردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمیش سەرۆك بارزانی ڕایگەیاند كە مووچەی فەرمانبەران هیچ پەیوەندییەكی بە ناكۆكییە سیاسییەكان نییە و حكوومەتی بەغدا وەك كارتی گوشار لەدژی هەرێم بەكاری دەهێنێت. ئەو بڕیارەی حكوومەتی بەغدا ناڕەوایە و پێشێلكردنی مافی هاووڵاتیانی هەرێمە و هیچ كەسێك بۆی نییە و ناتوانێ ئەم مافە زەوت بكات.
دوو شەممە, 03 ئازار 2014
په‌یامی پیرۆزبایی كۆسره‌ت ره‌سول عه‌لی جێگری سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له 23یه‌مین ساڵیادی راپه‌ڕینی خه‌ڵكی كوردستان
به‌ناوی خوای گه‌وره‌و میهره‌بان
به‌بۆنه‌ی (23)یه‌مین ساڵیادی راپه‌ڕینی خه‌ڵكی كوردستان له به‌رامبه‌ر زوڵم و زۆری به‌عس و وه‌ده‌رنانی له خاكی كوردستان، گه‌رمترین پیرۆزبایی ئاراسته‌ی گه‌لی كوردمان ده‌كه‌م و هیواخوازم ئه‌م رۆژه مێژووییه ببێته هه‌وێنی یه‌كده‌نگی و كۆده‌نگی نیشتمانی به ئامانجی گه‌یشتن به ئاوات و ئامانجه‌كانی گه‌لی كوردمان.
روون و ئاشكرایه سه‌رهه‌ڵدانی كڵپه‌ی راپه‌ڕین به‌رهه‌می زوڵم و زۆری و چه‌وسانه‌وه‌ی چه‌ند ساڵه‌ی گه‌لی كوردمان بوو له‌لایه‌ن رژێمی به‌عسه‌وه‌و له‌و رۆژه‌دا به‌ره‌ی كوردستانی به هاوكاری و پاڵپشتی جه‌ماوه‌ری كوردستان توانی له رانیه‌ی ده‌روازه‌ی راپه‌ڕینه‌وه جاڕی ئازادی بداو له ماوه‌یه‌كی كورتدا سه‌رجه‌م شار و شارۆچكه‌كانی كوردستان ئازادكراو به‌رهه‌می ئه‌م راپه‌ڕینه‌یه كه ئه‌مڕۆ خاوه‌نی حكومه‌تی خۆمانین له هه‌رێمی كوردستاندا.
كوردستانیانی خۆشه‌ویست...
ئه‌مڕۆ كه هه‌موومان یادی راپه‌ڕینه مه‌زنه‌كه‌ی گه‌لی كورد ده‌كه‌ینه‌وه، پێویسته له‌سه‌ر هه‌موومان یه‌كڕیزی نێوماڵی كورد بپارێزین و له‌بیرمان بێ كه ئه‌وێ رۆژێ هه‌موومان له به‌ره‌ی كوردستانی به كۆده‌نگی سه‌رجه‌م لایه‌نه‌كان توانیمان بگه‌ینه ئامانجی خۆمان و ئه‌گه‌ر بمانه‌وێ به‌رده‌وام بین له سه‌ركه‌وتن ده‌بێ هه‌میشه یه‌كڕیز و كۆده‌نگ بین و ئه‌م بۆنه‌یه بكه‌ینه بۆنه‌یه‌ك بۆ خزمه‌تكردنی خێزانی شه‌هیدان و وه‌فاداری بۆ شه‌هیدانی كورد و كوردستان.
له كۆتاییدا دووباره پیرۆزبایی خۆم ئاراسته‌ی تاك به تاكی كۆمه‌ڵانی خه‌ڵكی كوردستان ده‌كه‌م و ئومێد ده‌كه‌م بتوانین خزمه‌تی زیاتری كۆمه‌ڵانی خه‌ڵكی كوردستان بكه‌ین و زیاتر له جاران رۆحی خه‌باتی سه‌رده‌می راپه‌ڕین و رزگاری كوردستان له ناخماندا په‌ره پێ بده‌ین و بیكه‌ینه ئامانجی گه‌یشتن به ئاواته‌كانمان، هه‌روه‌ك به پێویستی ده‌زانم سه‌ری رێز و نه‌وازش بۆ شه‌هیدان عه‌لی نه‌بی عه‌لی مام ره‌سول و سه‌رجه‌م شه‌هیدانی راپه‌ڕین دابنوێنین.
كۆسره‌ت ره‌سول عه‌لی
جێگری سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان
5/3/2014
چوار شەممە, 05 ئازار 2014
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە وەزیری دەرەوەی توركیا كرد
ئێوارەی ئەمڕۆ سێشەممە 4ـی 3ـی 2014 لە هەولێر بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە ئەحمەد داود ئۆغلو وەزیری دەرەوەی توركیا و شاندێكی یاوەری كرد كە لە جێگری وەزیری دەروەی توركیا و باڵیۆزی توركیا لە عێراقی فیدڕاڵ و هەروەها بەرپرسی بەشی كاروباری عێراق لە وەزارەتی دەروەی توركیا پێكهاتبوون.
لە كۆبوونەوەیەكدا كە نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان و ژمارەیەك بەرپرسی ئیداری و سیاسیی هەرێمی كوردستان ئامادەبوون، وەزیری دەرەوەی توركیا خۆشحاڵیی خۆی بۆ دیدار لەگەڵ سەرۆك بارزانی و سەردانی بۆ هەرێمی كوردستان و هەروەها بەشداربوونی لە كۆڕبەندی دیداری سلێمانی لە زانكۆی ئەمەریكایی شاری سلێمانی دەربڕی و خۆشحاڵیی خۆیشی نیشان دا بە پێشڤەچوون و گەشەسەندنی پەیوەندییە سیاسی و ئابووری و كولتوورییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و وڵاتی توركیا. لە بەشێكی قسەكانیدا وەزیری دەرەوەی توركیا باسی سەردانە مێژووییەكەی سەرۆك بارزانی بۆ شاری ئامەد كرد و ئەو سەردانەی بە كاریگەر و گرنگ و مێژوویی لە قەڵەم دا.
لە بەرانبەردا سەرۆك بارزانی زۆر بەگەرمی بەخێرهاتنی وەزیری دەرەوەی توركیا و شاندی یاوەری كرد و جەختیشی لەسەر پەرەپێدانی زیاتری پەیوەندیی نێوان هەرێمی كوردستان و توركیا كرد و ئامادەیی هەرێمی كوردستانی بۆ بەردەوامیی ئەو پەیوەندییانە ڕاگەیاند.
هەر لەم دیدارەدا بارودۆخی سیاسی و ئەمنی و هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق و كاریگەرییەكانی لەسەر ئاییندەی سیاسیی عێراق تاوتوێ كرا و، پەیوەست بە بابەتی هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی نوێنەران سەرۆك بارزانی بە پێویستی زانی كە ئەم هەڵبژاردنە لە وادەی دیاریكراوی خۆی و بە بێ هیچ گرفتێك ئەنجام بدرێت.
بارودۆخی سیاسی ناوچەكە و ڕەوشی سیاسی و ئەمنی سووریا و دۆخی پەنابەرانی سووریا تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو.
چوار شەممە, 05 ئازار 2014
بەیاننامەی ئەنجومەنی وەزیران لە یادی راپەڕیندا
جه‌ماوه‌ری خۆشه‌ویستى كوردستان و ده‌ڤه‌ری تێكۆشه‌رى ڕاپه‌ڕین
23 ساڵ به‌سه‌ر ڕاپه‌ڕینه مه‌زن و مێژووییه‌كه‌ی جه‌ماوه‌ری كوردستاندا تێده‌په‌ڕێ، له‌م یاده پڕ شكۆیه‌دا پیرۆزباییه‌كى گه‌رم له ته‌واوی خه‌ڵكی كوردستان و پارت و لایه‌نه سیاسییه‌كان به‌گشتی و خانه‌واده‌ی سه‌ربه‌رزی شه‌هیدان و پێشمه‌رگه قاره‌مانه‌كانی كوردستان به‌تایبه‌تی ده‌كه‌ین.
23 ساڵ به‌ر له ئه‌مڕۆ گه‌لی كوردستان له كه‌مترین مافی سه‌ره‌تاییى خۆى بێبه‌ش كرابوو، بۆیه تێكڕا ڕژانه سه‌ر شه‌قامه‌كان و به پشتیوانیی هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان و ڕێنوێنیی به‌ره‌ی كوردستانی و سیاسیی كورد، گورزێكی كاریگه‌ریان وه‌شانده ڕژێمی به‌عسى له‌ناوچوو و له ماوه‌یه‌كى كورتدا ته‌واوى ناوچه‌كانى كوردستانیان ئازاد كرد.
ڕاپه‌ڕینه شكۆداره‌كه‌ی ئاداری (1991) وه‌ڵامێكى مێژووییی خه‌ڵكی كوردستان بوو له به‌رامبه‌ر بێده‌نگیی كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وڵه‌تی له ئاست هه‌موو ئه‌و زوڵم و سته‌م و پێشێڵكاریانه‌ی ده‌رهه‌ق به گه‌لى كوردستان ده‌كرا.
ڕاپه‌ڕین بووه هۆكار بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نێوده‌وڵه‌تی بڕیاری 688 ده‌ربكات كه تیایدا ناوچه‌ی ئارام ده‌ستنیشان كرا و ڕژێمی به‌عسی ڕووخاو له سنووره‌كانی هه‌رسێ پارێزگای هه‌ولێر و سلێمانی و دهۆك كشایه‌وه. دواتریش به پاڵپشتیی دۆستان و كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى، یه‌كه‌مین هه‌ڵبژاردنی ئازاد له هه‌رێمی كوردستان ئه‌نجام درا و دامه‌زراندنی په‌رله‌مان و دواتریش حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستانى لێ كه‌وته‌وه.
هه‌ردوو دامه‌زراوه‌ی شه‌رعیی په‌رله‌مانى كوردستان و حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان له كاتێكدا دامه‌زران كه هه‌رێمى كوردستان خاوه‌ن ژێرخانێكى ڕووخاووى خاكێكى به‌سووتماككراو بوو، كه شوێنه‌وارى ڕووخانى زیاتر له 4000 گوند و ئه‌نفال و كیمیاباران به جه‌سته‌یه‌وه دیاربوو، به‌ڵام به ئیراده‌ى پته‌وى گه‌لى كوردستان توانرا به‌سه‌ر ئاسته‌نگ و قه‌یرانه‌كاندا زاڵ بین. ئه‌مڕۆش دواى 23 ساڵ له ڕاپه‌ڕین سه‌ره‌ڕای كه‌موكورتیه‌كان، ده‌توانین به سه‌ربه‌رزییه‌وه به‌رامبه‌ر میلله‌تی خۆمان بوه‌ستین و خه‌رمانی ده‌سكه‌وت و داهێنانی گه‌وره ببینین و كوردستانێك كه به‌عس به وێرانكراوی به‌جێی هێشت، ئاوه‌دان بكه‌ینه‌وه.
حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان هیچ كات ده‌ستبه‌رداری ئیراده‌ی چاكسازی و پێشخستنی ئه‌زموونه‌كه‌مان نه‌بووه و نابێت. له‌م چوارچێوه‌یه‌شدا هه‌نگاوی گه‌وره‌مان له بواری خزمه‌تگوزاری و پرۆسه‌ی ئاوه‌دانی و گه‌شه‌پێدانی وڵاته‌كه‌مان بڕیوه و به‌رنامه‌شمان به‌رده‌وامبوونه له‌سه‌ر هه‌مان سیاسه‌ت و نه‌خشه به ئاراسته‌ی خزمه‌تكردنی زیاترى هاوڵاتیان.
هه‌ر له‌م یاده پڕ شكۆیه‌دا حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان خوازیاره یادی ڕاپه‌ڕین ببێته سه‌ره‌تایه‌كی تازه بۆ پته‌وكردنی خه‌باتی هاوبه‌شی هه‌موو لایه‌ك كه خۆى له پێكهێنانى حكوومه‌تى تازهدا ده‌بینێته‌وه، بۆ ئه‌وه‌ى هه‌مووان به‌شدار بن له پرۆسه‌ى ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ى كوردسان و سه‌رخستنى ئه‌زموونه‌كه‌مان و به‌هێزكردنی برایه‌تی و ته‌بایی و پاراستنی یه‌كڕیزیی گه‌لی كوردستان له‌پێناو به‌دیهێنانی ئامانجه‌كانماندا.
به‌رز و پیرۆز بێت یادی ڕاپه‌رین و دروود بۆ گیانی پاكی شه‌هیدانی ڕاپه‌ڕین و بزاڤى ڕزگاریخوازى كوردستان.
ئه‌نجومه‌نى وه‌زیرانى هه‌ریمى كوردستان
4ى ئادارى 2014
نێچیرڤان بارزانى: هه‌رێمى كوردستان ئیتر ناگه‌ڕێته‌وه دواوه
بە ئامادەبوونی كۆسرەت ڕەسووڵ عەلی جێگری سەرۆكی هەرێمی كوردستان و نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، ئەمڕۆ سێشه‌ممه 4ى ئازارى 2014 یەكەمین ڕۆژی دیداری سلێمانی كە زانكۆی ئەمەریكی لە عیراق ـ سلێمانی ڕێكی خستووە، دەستی بە كارەكانی كرد.
لەم كۆڕبەندەدا كە هەر یەك لە ئەحمەد داوود ئۆغڵو وەزیری دەرەوەی توركیا و هۆشیار زێباری وەزیری دەرەوەی عیراقی فیدراڵ و ژمارەیەك لە وەزیرانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان و د. عەلی ئەدیب وه‌زیرى خوێندنى باڵا و توێژینه‌وه‌ى زانستیى حكوومه‌تى عیراقى فیدرال و ژمارەیەكی دیارى سیاسەتمەدار و ئەكادیمى و توێژەری بواری سیاسەت ئامادەی بوون، وەزیری خوێندنی باڵای عێراق لە وتەیەكدا تیشكی خستە سەر كێشەكانی نێوان هەولێر و ئاماژەی بەوە دا كە دەبێ هەوڵ بۆ سنوورداركردنی كێشەكان بدرێت و دووپاتیشی كردەوە كێشەكان بە یەك جار چارەسەر ناكرێن. ئەوەشی خستە ڕوو كە ناكرێت هەر لایەنێك مكوڕ بێت لەسەر داواكانی، چونكه بەم شێوەیە هیچ لایەنێك ناگاتە ئه‌نجام.
ئەدیب لەبارەی پرسی بودجەی عیراقه‌وه ڕوونى كرده‌وه كه بودجەی عێراق بودجەیەكی گەورەیە و پێویستە هەموو لایەنێك لێی سوودمەند بن، بەڵام لە عیراق بۆتە مایەی گرفت.
پاشان بەرهەم ساڵح سەرۆكی فەخریی زانكۆ لە وتەیەكدا ئاماژەی بەوە دا كە هیوای ئەوەی دەخواست بەڕێز مام جەلال سەرۆكی كۆماری عیراق لەو كۆنفرانسەدا ئامادە بووایە و خۆی بەخێرهاتنی میوانانی بكردایە و هیوای سەلامەتی و چاكبوونەوەی زووى بۆ خواست.
بەرهەم ساڵح لە وتارەكەیدا سوپاسی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان و هەموو ئەو لایەنانەى كرد كە هاوكاریی زانكۆكەیان كردووە تا بە ئەمڕۆ گەیشتووە. هەروەها ئاماژەی بە كێشەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست كرد و سەبارەت بە هەرێمی كوردستان نەیشاردەوە كه هەرێم كێشەكانی زۆرن و چارەسەریش هەن. هاوكات تیشكی خستە سەر مێژووی نەهامەتییەكانی كورد لە سەدەی ڕابردوو كە سەدەیەكی زۆر ناخۆش بوو بۆ كورد.
پاشان نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان وێڕای بەخێرهێنانی میوانان، بەخێرهاتنی داوود ئۆغڵو وەزیری دەرەوەی توركیاى كرد بۆ هاتنی بۆ هەرێمی كوردستان و بۆ شارى سڵێمانی كە ئەمە یەكەمجارە سەردانی دەكات.
سەرۆكی حكوومەت دووپاتی كردەوە ناونیشانی ئەم كۆنفرانسە (ڕێدەربازكرن لە ڕووبەڕووبوونەوەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا) زۆر گرنگە و ده‌روازەیەكی گەورە و فراوانە بۆ بابەتی جیاجیای گفتوگۆ، لە كاتێكدا ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە هەموو قۆناغێك پتر پێویستی بە گەشەپێدانی ژیانێكی مێژوویی نوێ هەیە.
هەروەها دووپاتی كردەوە ئەو گرفتانەی ئێستا ئەم ناوچەیە ڕووبەڕووی دەبێتەوە، وردبینیی تایبەتیان دەوێت بۆ لێ تێگەیشتن و شیكردنەوە و هەڵسەنگاندیان و تەنها بەو شێوەیە سەركردەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەتوانن دووبارە هەوڵی دروستكردنەوەی پێكهاتەی سیاسی و ڕێكخستنی كۆمەڵایەتی بدەن لەسەر بنەما و بناغەی سەردەمیانە بۆ هێنانەدی بناغەیەكی سەردەمیانە بۆ پاراستنی ئاسایش و سەقامگیری لە هەریەك لە وڵاتی ناوچەكەدا.
سەرۆكی حكوومەت ئەوەی نیشان دا كه هەرێمی كوردستان وەكوو بەشێك لە عیراق لە بارودۆخی ئەمڕۆی عیراقدا چەندین پرسیاری لەلا دروست بووە لەبارەی مانەوەی عیراق وەك دەوڵەتێكی دیموكراتی فیدراڵ و كاریگەریی باری ئاسایش بەسەر هەڵوەشانەوەی ئەم دەوڵەتەی كە 11 ساڵە قوربانی بۆ دراوە و كاری بۆ دەكه‌ن و بە بیری ئامادەبوانی هێنایەوە كە كورد لە عێراقی پێش 2003 سه‌رده‌مێكی ناخۆشی بینی و بەردەوام لەژێر ترس و هەڕەشەی مان و نەماندا دەژیا و سەرەڕای دەرچوون لە دیكتاتۆری، ئەمڕۆ عێراق پتر لە دەوڵەتێك دەچێت كە بەرەو داڕمان دەچێت و ململانێیەكی قووڵ و ڕووخێنەر لە نێوان پێكهاتە و لایەنە سەرەكانیدا هاتۆتە ئاراوە، ئەمە جگە لە نەبوونی ستراتیژییەكی كارا و چالاك لە كاتی گەڕان بە دوای چارەسەری كێشەكاندا كە بۆتە هۆی نائومێدیی بەشێكی زۆری خه‌ڵكى عیراق، به‌تایبه‌تیش هه‌رێمى كوردستان لەبارەی ئایندەی هاوبەشه‌وه.
هەروەها ئەوەشی دووپات كردەوە كە سەركردایەتیی سیاسیی كوردستان بە ڕاشكاوی و چەندین جار بە قسە و بە كردار، پابەندیی خۆی بە عێراقێكی دیموكرات، فیدراڵ و فرەیییه‌وه دووپات كردۆتەوە كە تیایدا ماف و ئازادییە دەستوورییەكانی ئەم گەلە پارێزراو بێت، بە لەیادنەكردنی ئەو ڕاستییە كە چوار لە پێنجی دەنگدەران لە عیراق، دەستووری نوێی وڵاتەكیان لە ڕێفراندۆمی ساڵی 2005دا پەسەند كردووە.
هه‌روه‌ها به بیرى هێنایه‌وه كه ئەركی سەرشانی گشت هێزە سیاسییەكانی عێراق و وڵاتانی دراوسێ و پشتگیرانی دیموكراسییە لە دنیا، هەوڵ بدەن دەستوور پێشێل نەكرێت، یاری پێ نەكرێت، نەبێتە داردەستی هێچ لایەنەكی سیاسی لە خزمەتی مەبەستی حزبی، یان تاكە كەسیدا.
نێچیرڤان بارزانی بە ڕاشكاوی ڕایگەیاند هەرێمی كوردستان ده‌رباره‌ى ئایندەی عیراق و پەیوەندی لەگەڵ حكوومەتی فیدراڵ نیگەرانە و سەرەڕای دووپاتكردنەوەی پرسی هاوبەشی لە وڵات، بەڵام هەست بە نائومێدی دەكرێت دەربارەی چۆنیەتیی هەڵسوكەوتی حكوومەتی فیدراڵ لەگەڵ مافی دەستووریی هەرێمی كوردستاندا.
ئەوەشی نەشاردەوە كه لە ماوەی دە ساڵی حوكمی دوای ڕووخانی ڕژێمى به‌عسدا گرفت و ناكۆكیەكان بەرەو گرژی چوونە و چەندین جار هەرێمی كوردستان هەڕەشەی ڕاستەوخۆی بیستووە و دووپاتی كردەوە ئەم جۆرە ڕەفتارانە خرمەتی لێكگەیشتن ناكات و نابێتە بنەمایه‌كی دروست بۆ دۆزینەوەی چارەسەری گونجاو لە چوارچێوەی دەستووری فیدراڵی عیراقدا.
سەرۆكی حكوومەت بەكارهێنان و سوودوەرگرتنی گەلی كوردستانی لە سەرچاوە سروشتییەكانی بە مافێكی دەستووری زانی و دووپاتی كردەوە هەرێمی كوردستان بۆ دواوە ناگەڕێتەوە و دەستبەرداری مافەكانی نابێت و ڕێگە بەوەش نادات دەستوور بەپێی بۆچوونی كەسی لێك بدرێته‌وه و هەوڵ بۆ پەیڕەوكردنی سیستەمێكی تاكڕەوی لە دەسەڵات و مەركەزیەت بدرێت كە ئیتر ئەم بیرۆكەیە كۆتایی پێ هاتووە.
جه‌ختیشى له‌وه كرده‌وه كە پەیوەندییەكانی هەرێمی كوردستان لەگەڵ لایەنە جیاجیاكان لەسەر حیسابی یەكتری نیە و هەرێم نابێتە بەشێك لە ململانێ و بۆ بەدەستهێنانی سەقامگیری و لێكگەیشتنی هاوبەش و بۆ پاراستنی بەرژەوەندییەكانی گەلی كوردستان كار دەكات.
سەرۆكی حكوومەت ڕوونی كردەوە ئەوەی هەرێم لێی دەترسا ڕووی دا بەوەی كە بەغدا قووتی خەڵكی كوردستان وەكوو كارتێكی فشار لە دژی هاووڵاتیان بەكار بهێنێت، كە ئەمەش لەلایەن هه‌موو خەڵكی كوردستانه‌وه بە شێوەیەكی گشتی بەهیچ شێوەیەك قابیلی قبووڵ نیە، چونكە میزاجی تاكە كەسی و میزاجی یەك نەفەر وەكوو كارتێكی فشار لە دژی هەرێمی كوردستان بڕیار دەدات كە قووتی خەڵكی كوردستان ببڕێت و ئەو مافە بەخۆی دەدات مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم كه مافێكى یاسایى و ده‌ستوورییه ببڕێت.
هەر لە درێژەی وتارەكەیدا نێچیرڤان بارزانی تیشكی خستە سەر كاریگەرییەكانی وڵاتانی دراوسێ بەسەر عیراق و هەوڵدان بۆ سەپاندنی ئەجێندای دەرەكی لە عیراق و بارودۆخی سووریا و كاریگەرییەكانی بەسەر عیراق و هەرێمی كوردستان و تەواوی ناوچەكەدا و پەیوەندییەكانی هەرێم لەگەڵ دراوسێكانی و كاریگەرییەكانی توركیا و ئێران و سعوودیه‌ی لە ناوچەكەدا خستە ڕوو.
دواتر هەر یەك لە هۆشیار زێباری وەزیری دەرەوەی عیراق و ئەحمەد داوود ئۆغڵو وەزیری دەرەوەی توركیا، لە پانێڵێكی هاوبەشدا كە لە لایەن د. بەرهەم ساڵحەوە بەڕێوە برا، دید و بۆچوونی خۆیان لەبارەی پەیوەندییەكانی نێوان وڵاتانی ناوچەكەوه خستە ڕوو.
دوایین هەواڵەکان
- نازم دەباغ: سەردانی سەرۆککۆماری ئێران بۆ هەولێر گرنگ دەبێت
- «نازم دهباغ» لهگهڵ خاتوو «مایرا کوپێرز» جێگری نوێنەری «یونامی» لە تاران دیداریی کرد
- سهركۆمارى توركيا بهردهواميى پشتگيريى وڵاتهكهى بۆ عێراق و هه‌رێمى كوردستان دووپات كرده‌وه
- پەیامی سەرۆک نێچیرڤان بارزانی لە ساڵیادی ڕۆژنامەگەریی کوردیدا
- نێچيرڤان بارزانى: ده‌بێ نيشتمان كۆكهرهوهى هه‌موومان بێت
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى يهكێتيى ئهورووپا كۆبووهوه
- سهرۆكى هه‌رێمى كوردستان پێشوازى له باڵيۆزى فهرهنسا كرد
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازى له باڵيۆزى بهريتانيا كرد
- سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لە باڵیۆزی بەریتانیا لە عێراق دەکات
- عەباس غەزالی: نووسین و چاپکردنی "فەرھەنگیی زارەکیی موکریان" شانازییەکی بێ پایانە