هەرێمی کوردستان
نێچیرڤان بارزانى پێشوازى له شاندێكى بازرگانیى ئێران كرد
سه‌رله‌به‌یانیى ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه 28ى نیسانى 2014، نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان پێشوازى له شاندێكى بارزگانیى كۆمارى ئیسلامیى ئێران كرد كه له ڕۆسته‌مى قاسمى؛ به‌رپرسى كۆمیته‌ى په‌ره‌پێدانى بازرگانیى ئێران ـ عیراق و ژماره‌یه‌ك له ڕاوێژكاران و پسپۆڕانى بوارى بازرگانى و ئابوورى به تایبه‌تیش هه‌ردوو بوارى وزه و كاره‌با پێكهاتبوو.
له كۆبوونه‌وه‌یه‌كدا گفتوگۆیه‌كى تێروته‌سه‌ل له‌سه‌ر په‌یوه‌ندییه ئابوورى و بازرگانییه‌كانى نێوان هه‌رێمى كوردستان و عیراق له‌گه‌ڵ كۆمارى ئیسلامیى ئێران كرا و تیشك خرایه سه‌ر چۆنیه‌تیى بره‌ودان و پێشخستن و فراونكردنى بواره‌كانى ئاڵوگۆڕى بازرگانى و ئابوورى له نێوان هه‌رێمى كوردستان و ئێراندا و بۆ گه‌یشتن به‌م ئامانجه، هه‌ردوولا داكۆكییان له‌سه‌ر كاراكردنى هه‌موو كه‌ناڵه‌كانى ئه‌و په‌یوه‌ندییانه كرده‌وه.
له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا ڕێوشوێنى چۆنیه‌تیى به‌رزكردنه‌وه‌ى ئاستى ئاڵوگۆڕى بازرگانیى نێوان هه‌ردوولا بۆ دوو به‌رابه‌رى ئاستى ئێستا و فراوانكردنى ئاستى هاریكاریى بوارى وزه تاوتوێ كرا و بڕیار درا چه‌ند كۆمیته‌یه‌كى هاوبه‌ش له نێوان هه‌ردوولادا پێك بهێنرێن بۆ ئه‌وه‌ى به وردى كار له‌سه‌ر خواست و ئامانجى هاوبه‌ش و پلانى هه‌ردوولا بۆ بره‌ودان به په‌یوه‌ندییه‌كان بكه‌ن و بیانخه‌نه بوارى جێبه‌جیكردنه‌وه.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە شاندێكی باڵیۆزخانەی ئەمەریكا لە عێراق دەكات
ئەمڕۆ دووشەممە 21ـی 4ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە ژەنەڕاڵ بێدنارك بەرپرسی نووسینگەی هاریكاریی ئاساییشی باڵیۆزخانەی ئەمەریكا لە بەغدا و شاندێكی یاوەری كرد كە لە كۆنسوڵی ئەمەریكا لە شاری هەولێر و ژمارەیەك بەرپرس و ڕاوێژكاری سەربازیی باڵیۆزخانەی ئەمەریكا پێكهاتبوون.
لە دیدارێكدا سەرەتا ژەنەڕاڵ بێدنارك سوپاس و خۆشحاڵی خۆی بۆ دیداری لەگەڵ سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند و كورتەیەكی لەو پلانە ئەمنی و سەربازییانە خستەڕوو كە لەپێناو ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان لە عێراقدا گیراوەتەبەر. بەرپرسی نووسینگەی هاریكاریی ئاساییشی باڵیۆزخانەی ئەمەریكا نیگەرانیی خۆی نیشاندا لە زیادبوونی كردە تیرۆریستییەكان و فراوانبوونی هێزی تیرۆریستان لە ناوچە جیاجیاكانی عێراق.
لە بەرانبەردا سەرۆك بارزانی وێڕای بەخێرهێنانی شاندی میوان ئاماژەی بەوەدا كە بارودۆخی ئەمنیی عێراق گەییشتووەتە قۆناغێكی زۆر مەترسیدار و هیوای خواست كە ئەنجامی هەڵبژاردنەكان ببێتە هۆی ئەوەی كۆتایی بە گرفتە ئەمنییەكانی عێراق بهێنێت چونكە سەرچاوەی بوونی كێشەی ئەمنی دەگەڕێتەوە بۆ كەڵەكەبوونی گرفتە سیاسییەكانی عێراق و كێشەی ئەمنی كاتێك بە تەواوەتی بنبڕ دەبێت كە قەیرانی سیاسیی عێراق چارە بكرێت.
هەر لەم دیدارەدا بارودۆخی سیاسی و هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق تاوتوێ كرا و قسەیش لەبارەی ئەو ڕێگەچارەیانە كرا كە بۆ باشتربوونی دۆخی ئەمنیی عێراق پێویستە.
بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە پێشوازی لە شاندێكی پارتی كۆمۆنیستی چین كرد
ئەمڕۆ دووشەممە ڕێكەوتی 21/4/2014 فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە پێشوازیكرد لە شاندێكی پارتی كۆمۆنیستی چینی بە سەرۆكایەتی بەڕێز یانگ یانهوا جێگری بەرێوەبەری گشتی نووسینگەی ڕۆژئاوای ئاسیا و باكوری ئەفریقیا لەگەڵ شاندێكی یاوەری.
لە دیدارێكدا كە خاتوو سیهام جبلی یاریدەدەری بەرپرسی فەرمانگە و ژمارەیەك لە ڕاوێژكار و بەڕێوەبەرانی فەرمانگە ئامادەبوون، بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە بەخێرهاتنی شاندی میوانی كردو تیشكی خستە سەر بایەخی پتەوكردنی پەیوەندیەكانی نێوان هەردوولاو سیاسەتی حكومەتی هەرێم بۆ فراوانكردنی بازنەی پەیوەندیەكان.
دواتر بەڕێز یانگ یانهوا سەرۆكی شاندی میوان مەبەستی سەردانەكەیان بۆ هەرێمی كوردستان ڕوونكردەوە و گووتی ئارەزووی تەواومان هەیە بۆ دروستكردنی پەیوەندی لەنێوان گەلی چین و گەلی كورد لە چوارچێوەی پەیوەندیەكانیان لەگەڵ عێراق و گووتی لە میانەی ئەو سەردانەمان سەرسام بووین بە پێشكەوتنەكانی هەرێمی كوردستان و هەستمان بە پێشوازیەكی گەرم و بەرچاو كرد لەلایەن گەلی كورد بۆ گەلی چین كە هاوبەشیەكی زۆر لەنێوانماندا هەیە.
سەقامگیری كۆمەڵایەتی و سیاسی و بەرقەراربوونی ئاسایش لە هەرێمی كوردستان سەرنجی ئێمەی ڕاكێشا و جێگەی خۆشحاڵیمانە كە ئەوەی پێشكەوتنێكی بەرچاو لە هەرێمی كوردستانە هەیە و پێچەوانەی ئەوەی لە میدیاكاندا هەیە لەسەر عێراق بەگشتی. وە بڕواشمان وایە كە ئەو كەش و هەوا لە بارە و پەیوەندی نێوان گەلی كورد و چین خاڵێكی بەهێزی دەبێت بۆ بەرەوپێش بردنی پەیوەندی ئابوری و بازرگانی و سیاسی و كۆمەڵایەتی لە نێوان هەردوولاماندا.
هاوكات ڕایگەیاند كە خۆشحاڵن كارە فەرمیەكانی كردنەوەی كونسوڵگەری چین لە هەولێر تەواو بووە ئەوەش كاریگەری تەواوی دەبێت لەسەر زیاتر فراوانكردنی پەیوەندیەكان. هیواخوازین كە حكومەتی هەرێمی كوردستان بەردەوام بێت لە پێشكەش كردنی پشتگیری بە كونسوڵگەری كۆماری چین و ئامادەیی تەواومان هەیە بۆ هاندانی كۆمپانیا بەناوبانگەكانی چین بۆ هاتنیان بۆ هەرێمی كوردستان بۆ بەشداریكردن لە بنیات نانەوەی ژێرخانی ئابوری و ئێمە شاری هەولێر وەكو شاری شانگهای چین دەبینین كە گەشەسەندنی زۆری بەخۆیەوە بینیووە.
لە بەرامبەردا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە بە ناوی حكومەتی هەرێم و فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەرەوە شاندی میوانی بە گەرمی بەخێرهێنا و گووتی ئێمە خۆشحاڵین بە ئاستی پەیوەندیەكانمان لەگەڵ كۆماری چین و پەیوەندیەكی بەردەواممان هەیە لەگەڵ باڵیۆزخانەی چین و دەست خۆشی لەو هەنگاوەی كۆماری چینی میللی دەكەین بۆ كردنەوەی كونسوڵگەری گشتی لە هەرێمی كوردستان.
دواتر تیشكی خستە سەر كاروچالاكیەكانی فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەرەوە و سیاسەتی كرانەوەی حكومەتی هەرێم بۆ پەرەپێدانی پەیوەندیەكانمان لەگەڵ كۆمەڵگای نێودەوڵەتی لەسەر بنەمای ڕێزگرتن و بەرژوەندی هاوبەش و گووتی كە تاوەكو ئێستا 31 نوێنەرایەتی ووڵاتانی بیانی لە هەرێم هەیە و حكومەتی هەرێمیش 14 نوێنەرایەتی هەیە بە مەبەستی پەرەپێدانی ئابوری و بازرگانی و كەلتوری و فەرهەنگی لەگەڵ كۆمەڵگای نێودەوڵەتی. دواتر پوختەیەكی سەبارەت بە مێژووی هەرێمی كوردستان پێشكەش بە شاندی میوان كرد و سیاسەت و تێڕوانینی ڕوونی سەركردایەتی بۆ ئاییندە بۆتە هۆی پێشكەوتنەكانی هەرێمی كوردستان.
هەر لەم ڕووەوە باس لە میكانیزمی بەرەوپێش بردنی پەیوەندیەكان كرا لە بوارە جیاجیاكان و تیشك خرایە سەر بایەخی ئاڵوگۆڕی سەردان و بونیادنانی پردی پەیوەندی لەنێوان هەردوولادا.
لە كۆتاییدا هەردوولا بیروڕیان ئاڵوگۆڕكرد دەربارەی دوا پێشهات و پەرەسەندنەكان پەیوەندیەكانی نێوان هەرێم بەغدا و ناوچەكە گفتوگۆی لەبارەوە كرا و شاندی میوان ئارەزوو ئامادەیی خۆیان نیشاندا بۆ فراوانكردنی پەیوەندیەكان لە گشت بوارەكان لە ئاییندەدا.
بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە لەگەڵ باڵیۆزی سلۆڤاكیا لە بەغدا كۆبووەوە
لە دیدارێكی نێوان فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت و میلۆسلاڤ نات باڵیۆزی سلۆڤاكیا لە بەغدا باس لە پتەوكردنی پەیوەندیەكانی نێوان هەردوولا و بارودۆخی عیراق و پرۆسەی هەڵبژاردنەكان كرا.
لە دیدارەكەدا كە خاتوو سوهام جەبەلی یاریدەدەری بەرپرسی فەرمانگە و ئەحمەد گەردی كونسوڵی فەخری سلۆڤاكیا لە هەولێر ئامادەبوون ، باڵیۆز نات خۆشحاڵی خۆی بە سەردانەكەی بۆ هەرێمی كوردستان و پێشكەوتنەكانی هەرێم نیشانداو ویستی وڵاتەكەی خستەڕوو بۆ پتەوكردن و پێشخستنی پەیوەندیەكانیان لەگەڵ هەرێمی كوردستان لەو بوارانەی هەردوولا دەتوانن سوود لە یەكتر وەربگرن. دووپاتیكردەوە كە لە ماوەیەكی نزیكدا وڵاتەكەی خزمەتگوزاری ڤیزا پێشكەشی هاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان دەكات.
لە بەرامبەردا فەلاح مستەفا دەستخۆشی لەم هەنگاوەی وڵاتی سلۆڤاكیا كرد بۆ كە دەخوازن پەیوەندیەكانیان لەگەڵ هەرێم پەرە پێبدەن و گوتی : ئێمە دەمانەوێ پەیوەندیەكانمان لەگەڵ سلۆڤاكیا پتەوتر بكەین لەسەر بنەمای سوود و بەرژەوەندی هاوبەش.
هەر لەم دیدارەدا باس لە رەوشی عیراق بە گشتی لە رووی ئاسایش و سەقامگیری و هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق و ئەنجومەنی پارێزگاكانی هەرێم كرا كە لە 30/4 ی ئەمساڵدا بەڕێوەدەچێت، هاوكات تیشك خرایە سەر پەیوەندیەكانی نێوان هەرێم و بەغدا و ئەو پرسە هەڵواسراوانەی لە نێوان هەردوولادا هەیە.
بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە دووپاتیكردەوە هەرێم پابەندە بە دەستوور و ئاماژەشی بە هەڵوێستی حكومەتی هەرێم كرد لەمەڕ چارەسەركردنی پرسەكان ئەویش بە رێگای دیالۆگ و پابەندبوون بە دەستوور. هەروا گووتی ئەو هەنگاوانەی بەغدا شەڕێكی ئابووریە لە دژی هەرێم، بەڵام هەرێمی كوردستان بۆ دواوە ناگەڕێتەوە و لە سیاسەتی خۆی بەردەوام دەبێت بۆ بونیاتنانی گۆمەڵگایەكی و دیموكرات و دەستووری كە خاوەن ئابووریەكی بەهێز بێت، هیواشی خواست هەڵبژاردنی 30/4 ببێتە هۆكارێك بۆ هاتنەكایەی سیستەمی حوكمڕانی دروست لەسەر بنەمای هاوبەشی راستەقینە لە دەسەڵات و رێز گرتن لە ئیرادەی تەواوی پێكهاتەكانی عیراق.
نێچیرڤان بارزانى و ئه‌ردۆغان په‌یوه‌ندییه‌كانى هه‌ولێر و ئه‌نقه‌ره تاوتوێ ده‌كه‌ن
له میانى سه‌ردانه‌كه‌یدا بۆ توركیا، ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه 16ى نیسانى 2014 نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان و شاندێكى یاوه‌رى له ئه‌نقه‌ره له لایه‌ن ڕه‌جه‌ب ته‌ییب ئه‌ردۆغان سه‌رۆك وه‌زیرانى توركیاوه پێشوازى لێ كرا.
له دیدارێكدا كه هه‌ر یه‌كه له عیماد ئه‌حمه‌د جێگرى سه‌رۆك وه‌زیران، د. ئاشتى هه‌ورامى وه‌زیرى سامانه سروشتییه‌كان و سه‌فین دزه‌یى وته‌بێژى فه‌رمیى حكوومه‌ت له لایه‌نى هه‌رێمى كوردستان و تانه‌ر یلدز وه‌زى وزه، فه‌ریدوون سینیرلى ئۆغلۆ ڕاوێژكارى وه‌زاره‌تى ده‌ره‌وه و ژماره‌یه‌كى ڕاوێژكاران له لایه‌نى توركیا ئاماده‌ى بوون، چه‌ندین پرسى تایبه‌ت به په‌یوه‌ندیى دووقۆڵى و ڕه‌وش و پێشهاته‌كانى ناوچه‌كه تاوتوێ كران.
له سه‌ره‌تاى دیداره‌كه‌دا نێچیرڤان بارزانى پیرۆزبایى سه‌ركه‌وتنى ئاك پارتى له هه‌ڵبژاردنه‌كانى ئه‌م دواییه‌ى شاره‌وانییه‌كانى توركیاى له ئه‌ردۆغان كرد و سه‌رۆك وه‌زیرانى توركیاش ستایش و پێزانینى خۆى پێشكه‌ش به سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان كرد.
هه‌ردوو سه‌رۆك وه‌زیران تیشكیان خسته په‌ره‌پێدانى زیاترى په‌یوه‌ندییه ئابوورى و بازرگانییه‌كانى نێوان هه‌رێمى كوردستان و توركیا و داكۆكییان له‌وه كرده‌وه كه ده‌بێ له هه‌ردوو لاوه ته‌واوى ئاسانكارى پێشكه‌ش بكرێت بۆ ئه‌وه‌ى ڕێژه‌ى ئاڵوگۆڕى بازرگانى له نێوان هه‌رێمى كوردستان و عیراق له‌گه‌ڵ توركیادا بگاته ئاستێكى به‌رزتر و فراوانترین بواره‌كان بگرێته‌وه.
ڕه‌وش و پێشهاته‌كانى ئێستاى ناوچه‌كه به گشتى و بارودۆخى ئێستاى عیراق به تایبه‌تى لایه‌نێكى دیكه‌ى دیاره‌كه بوو كه تیایدا باس له هه‌ڵبژاردنه‌كانى كۆتاییى ئه‌م مانگه‌ى هه‌رێمى كوردستان و عیراق كرا و بیروڕایان ده‌رباره‌ى پێشبینیى تابلۆى سیاسیى دواى هه‌ڵبژاردنه‌كان و دواڕۆژى پرۆسه‌ى سیاسى له عیراق ئاڵوگۆڕ كرد و تیشك خرایه سه‌ر كێشه‌كانى نێوان هه‌ولێر و به‌غدا و هه‌وڵه‌كانى چاره‌سه‌ركردنیان له ڕێگه‌ى دیالۆگ و لێكگه‌یشتنه‌وه.
دواى ته‌واوبوونى كۆبوونه‌وه‌كه‌ش، شاندى هه‌رێمى كوردستان به‌ره‌و هه‌ولێر گه‌ڕانه‌وه.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە دكتۆر ئەیاد عەلاوی و شاندی یاوەری دەكات
ئەمڕۆ سێشەممە 15ـی 4ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە دكتۆر ئەیاد عەلاوی و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا بارودۆخی سیاسی ناوچەكە و دۆخی نالەباری ئەمنی و سیاسیی ناوخۆی عێراق بە گشتی خرایە بەر باس و گفتوگۆ و هەروەها بارودۆخی ناهەمواری پارێزگای ئەنباریش تاوتوێ كرا. كێشەكانی نێوان هەرێم و بەغدا و هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو و هەردوولا جەختیان لەوە كردەوە كە پڕۆسەی سیاسیی عێراق گەییشتووەتە بنبەست و پێویستە گۆڕانێكی ڕیشەیی لە سیمای سیاسیی عێراق ڕوو بدات.
هەر لەم كۆبوونەوەیەدا شاندی میوان داوای لە سەرۆك بارزانی كرد كە ڕۆڵی خۆی لە گۆڕانكارییەكانی داهاتووی عێراق و ڕاستكردنەوەی پڕۆسەی سیاسیدا بگێڕێت.
سێ شەممە, 15 نیسان 2014
دوایین هەواڵەکان
- سهركۆمارى توركيا بهردهواميى پشتگيريى وڵاتهكهى بۆ عێراق و هه‌رێمى كوردستان دووپات كرده‌وه
- پەیامی سەرۆک نێچیرڤان بارزانی لە ساڵیادی ڕۆژنامەگەریی کوردیدا
- نێچيرڤان بارزانى: ده‌بێ نيشتمان كۆكهرهوهى ههموومان بێت
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى يهكێتيى ئهورووپا كۆبووهوه
- سهرۆكى هه‌رێمى كوردستان پێشوازى له باڵيۆزى فهرهنسا كرد
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازى له باڵيۆزى بهريتانيا كرد
- سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لە باڵیۆزی بەریتانیا لە عێراق دەکات
- عەباس غەزالی: نووسین و چاپکردنی "فەرھەنگیی زارەکیی موکریان" شانازییەکی بێ پایانە
- پەیامی پیرۆزبایی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی جەژنی نەورۆز
- سهرۆكى هه‌رێمى كوردستان نامهيهكى پيرۆزبايى له وهزيرى دهرهوەى توركياوه پێدهگات