نیوەڕۆی ئەمڕۆ پێنجشەممە 2015/5/14 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز ژینیان هێنس وەزیری بەرگریی هۆڵەندا و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا وەزیری بەرگریی هۆڵەندا دەستخۆشی لە هێزەكانی پێشمەرگە و ڕاهێنەرانیان كرد كە لە هەولێر لە لایەن پسپۆڕانی سەربازیی هۆڵەندا و هاوپەیمانانه‌وه مەشق و ڕاهێنانی پێویستیان پێدەكرێت و خۆشحاڵیی خۆی دەربڕی كە هێزەكانی پێشمەرگە توانیویانە لەو مەشق و ڕاهێنانانە سەركەوتوو بن و بە شێوەیەكی دڵسۆزانە كارەكانی خۆیان ئەنجام دەدەن.
لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا وەزیری بەرگریی هۆڵەندا ئاماژەی بەو قوربانییە گەورەیه‌ی هێزی پێشمەرگە كرد كە بۆ پاراستنی خاكی كوردستان دەیدات و ڕێز و سوپاسی خۆی بۆ ئەو قارەمانیه‌تی و نەبەردیەی پێشمەرگە نیشان دا. ئەوەشی خستە ڕوو كە ئەوان ڕێكخراوی تیرۆریستیی داعش تەنیا وەك مەترسییەك لەسەر هەرێمی كوردستان نابینن، بەڵكو مەترسییە بۆ سەر ئاسایشى هەموو جیهان و بڕیاریان داوە هاوكاری پێشكەش بە پێشمەرگە بكەن بۆ بنبڕكردنی ئەو مەترسییە، بەردەوامیش دەبن لە هاوكارییەكانیان وەك چۆن هەر لە ڕۆژی یەكەمی دروستبوونی مەترسییەكانه‌وه لە چوارچێوەی هێزی هاوپەیماناندا، هاوكارییان پێشكەش بە هەرێمی كوردستان و پێشمەرگە كردووە.
هەروەك سوپاسی حكوومەتی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ حەواندنەوە و بەپیرەوەچوونی ئەو ژمارەی زۆرەی ئاواره و پەنابەران كە لە ترسی تیرۆریستانی داعش ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە و بە هەموو شێوەیەك خزمەتگوزاری و هاوكاری پێشكەش كردوون.
لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ئەو سەردانەی وەزیری بەرگریی هۆڵەندا و پەیام و قسە بەنرخەكانی دەرهەق بە هەرێمی كوردستان و پێشمەرگە كرد و ڕێز و پێزانینی حكوومەت و خەڵكی كوردستانی پێشكەش بە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە شێوەیەكی گشتی و بە تایبەتى حكوومەت و خەڵكی هۆڵەندا كرد كە هەر لە سەرەتای دروستبوونی هەڕەشەی تیرۆره‌وه لە ناوچەكە، هاوكاریی هەرێمی كوردستانیان كردووە و جەختیشی لەوە كردەوە كە پێشمەرگە هەموو ئەركەكانی خۆی بە شێوەیەكی ڕێكوپێك جێبەجێ كردووە و بەردەوامیش دەبێت لەو ئەركە بۆ پاراستنی بنەماكانی دیموكراسی و مافەكانی مرۆڤ و ئەو ئازادیانەی كە جیهانی ئازاد بەرگرییان لێ دەكات.
ئەوەشی خستەڕوو كە ڕاستە ڕووبەرێكی زۆری خاكی كوردستان لە دەستی تیرۆریستانی داعش ڕزگار كراوه و مەترسییەكانیان بە شێوەیەكی بەرچاو كەم كراوەتەوە، بەڵام مەترسییەكە هێشتا كۆتایی نەهاتووە، بۆیە پێویستە هاوكارییەكان لە هەردوو بواری مرۆیی و سەربازی بۆ هەرێمی كوردستان بەردەوام بێت و سوپاسی ئەو ئەفسەر و پسپۆڕە سەربازییە هۆڵەندییانەشی كرد كە مەشق و ڕاهێنان بە پێشمەرگە دەكەن و هیوای بەردەوامیی ئەو مەشق و ڕاهێنانانەی خواست كە سودێكی زۆری بۆ بەرەكانی پێشەوەی هێزی پێشمەرگە لە بەرامبەر تیرۆریستانی داعش هەبووە.
لە پەراوێزی ئەم كۆڕبەندە جیهانییەدا سەرۆك بارزانی لەگەڵ عەبدولفەتاح سیسی سەرۆكی كۆماری میسر و شاندی یاوەری كۆبۆوە. لەم كۆبوونەوەیەدا باسی بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی ناوچەكە و هەروەها هەڕەشەی تیرۆریستان بۆ سەر ئاساییشی جیهانی و ناوچەكە كرا. لەم دیدارەدا سەرۆك بارزانی تیشكی خستە سەر بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق و ڕووداوەكانی پارێزگای ئەنبار و هەروەها بارودۆخی مەیدانیی بەرەكانی شەڕ و سەركەوتنەكانی هێزی پێشمەرگەی لەبەرانبەر تیرۆریستان خستەڕوو. هەر لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆكی میسر دەستخۆشی لە سەرۆك بارزانی و گەلی كوردستان و هێزی پێشمەرگە كرد و هیوای سەركەوتنی بۆ هێزەكانی پێشمەرگە خواست لە دژی تیرۆریستان.
لەم دیدارەدا جەخت لە پەرەپێدانی پەیوەندیی دۆستانەی نێوان گەلی میسر و گەلی كوردستان كرایەوە.
هەر لە پەراوێزی ئەم كۆڕبەندە ڕۆژی هەینی سەرۆك بارزانی لەگەڵ مەحموود عەباس سەرۆكی فەلەستین و شاندی یاوەری كۆبۆوە. لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆك عەباس ڕۆشنایی خستە سەر هەوڵ و سەركەوتنە نێودەوڵەتی و دیپلۆماسییەكانی فەلەستین لە ئاستی جیهانیدا بۆ بەرەو پێشەوەبردنی دۆزی گەلی فەلەستین و باسیشی لە بارودۆخی سیاسیی نێوخۆیی فەلەستین كرد. لەم دیدارەدا سەرۆك بارزانی باسی لە دوایین پێشهاتە سیاسی و ئەمنییەكانی عێراق و شەڕی دژی تیرۆریستانی داعش و هەروەها سەركەوتنەكانی هێزی پێشمەرگەی كوردستان كرد. لەم كۆبوونەوەیەدا هەردوولا جەختیان لە بەردەوامبوون و قووڵكردنی پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و فەلەستین كردەوە.
هەر هەمان ڕۆژ و لە پەراوێزی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی لە ئۆردۆن سەرۆك بارزانی و سەلیم جبووری سەرۆكی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراقی كۆبوونەوە. لەم دیدارەدا سەرۆكی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق باسی لە ئەجێندای ئەو سەردانەی كرد كە بەنیازە لە داهاتوویەكی نزیكدا بۆ ئەمەریكا ئەنجامی بدات. لە بەشێكی دیكەی ئەم دانیشتنەدا بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق بە گشتی و بارودۆخی ئەنبار و هەڕەشەی تیرۆریستانی داعش تاوتوێ كرا.
لە درێژەی دیدار و كۆبوونەوەكانی لە پەراوێزی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی سەرۆك بارزانی و بەها ئەعرەجی جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراقی كۆبوونەوە. لەم كۆبوونەوەیەدا جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراقی باسی لە بارودۆخی سیاسیی عێراق و پەیوەندییەكانی هەرێم و ناوەند كرد و جەختی لەوە كردەوە كە پێویستە پەیوەندیی نێوان هەولێر و بەغدا تووشی گرفت نەبن و ئەو پەیوەندییانە بەرەو پێشەوە بچن و ئەوەیشی خستەڕوو كە لە بەغدا زۆر كەس و لایەن لە هەوڵی ئەوەدان ئە پەیوەندییە پارێزراو بێت و زیانی بەرنەكەوێت. لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی سوپاسی هەڵوێستی جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراقی كرد و هیوای سەركەوتنی بۆ خواست.
جێگەی ئاماژەپێكردنە ڕۆژی هەینی 22ـی 5ـی 2015 لە یەكەم ڕۆژی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی و لە پەراوێزی ئەم كۆڕبەندە، كۆبوونەوەیەكی لەنێوان سەرۆك بارزانی و جەلالەتی شا عەبدوڵڵای پاشای شانشینی ئۆردۆن بەڕێوەچوو.
ئێوارەی ڕۆژی سێشەممە 5ـی 5ـی 2015 لە چوارچێوەی سەردانەكەی بۆ ئەمەریكا بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان و شاندی یاوەری لە كۆشكی سپی لە لایەن باراك ئۆباما سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا و جۆ بایدن جێگری سەرۆكی ئەمەریكا پێشوازیی لێ كرا.
لە كۆبوونەوەیەكدا سه‌رۆکی هه‌رێم سوپاسی سه‌رۆک ئۆباما و جێگری سه‌رۆک و ئیداری ئه‌مریکا و گه‌لی ئه‌مریکای کرد بۆ وه‌ده‌نگاهاتنیان و پشتگیریکردنیان له گه‌لی کوردستان له شه‌ڕی داعش و هه‌روه‌ها بۆ ئەو پشتگیری سه‌ربازییەی پێشكەشی هێزه‌کانی پێشمه‌رگەی كوردستانیان كردووە. سه‌رۆک بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە کورستان پێویستی به پشتگیری زیاتر هه‌یه بۆ رووبه‌رووبونه‌وه‌ی ته‌حه‌دیاتی سه‌ربازی و ئابوری و مرۆیی که کوردستان ڕووبەڕووی بووەتەوە. هەروەها باسی هاتنی یه‌ك ملیون و شه‌شسه‌د ئاواره‌ی عه‌ره‌ب، و ئێزیدی و مه‌سیحی و په‌نابه‌ری سوری کرد که ڕوویان له کوردستان کردووه. سه‌رۆک ئۆباما سوپاسی سه‌رۆک بارزانی و گه‌لی کوردستانی کرد بۆ پاراستنی پێکهاته نه‌ته‌وەیی و ئایینیه‌کان که له ئه‌نجامی ئه‌و شه‌ڕە ڕایان کردووه، و ئه‌وه‌یشی به یه‌کێک له هۆكارەكان زانی که کۆمه‌ڵگەی نێوده‌له‌تی پشتگیری گه‌لی کوردستان دە‌کات.
سه‌رۆک ئۆباما پێزانینی خۆیشی راگه‌یاند بۆ دلێری قوربانیدانی پێشمه‌رگه و پرسه و هاوخه‌می خۆیشی راگه‌یاند بۆ ئه‌وانه‌ی له شه‌ڕی دژی داعش گیانی خۆیان فیدا كردووە. سه‌رۆک و جێگری سه‌رۆک پابه‌ندبوونی خۆیان دووپات کردەوە بۆ شه‌ڕکردن لە دژی داعش و بۆ یارمه‌تیدانی هێزی پێشمه‌رگه. هەر لەم دیدارە سەرۆك ئۆباما باسی ئەوەی كرد كە مێژووی گەلی كوردی خوێندووەتەوە و ئاگاداری تەحەدیاتی بەردەم گەلی كوردستانە.
ڕێککه‌وتنی نێوان هه‌ولێر و به‌غدا تەوەرێكی دیكەی دیدارەكە بوو و له‌م بار‌ه‌یەوه سه‌رۆک بارزانی جەختی لە پابەندبوونی هەرێم بەو ڕێككەوتنە كردەوە و ئەوەیشی خستەڕوو كە چاوەڕێی پابەندبوونی بەغدایش دەكات.
له‌م کۆبونه‌وه‌دا، هه‌روه‌ها باسی هه‌وڵی هاوبه‌شی لایەنەكان به به‌شداری له گه‌ل هێزه سونیه‌كان، بۆ ئازادکردنی موسل کرا. له‌م باره‌وه، سه‌رۆک بارزانی گوتی که هەولێر و به‌غدا و ئەمەریكا و هاوپەیمانان له نزیکه‌وه خه‌ریکی هه‌ماهه‌نگین له گه‌ڵ یه‌کتر له سه‌ر ئه‌م بابه‌ته. هه‌روه‌ها هه‌ردوولا باسی بارودۆخ و په‌ره‌سه‌ندنه‌کانی ناوچەكەیان بە گشتی كرد و گفتوگۆیش لەبارەی ئاییندەی ناوچەكە لەدوای شەڕی داعش كرا. له‌م کۆبوونه‌وه‌دا هه‌ردوولا پابه‌ندبوونی خۆیان دووپات کروه‌وه بۆ له‌ناوبردنی ڕێکخراوی تیروریستیی داعش.
جێگەی ئاماژەپێكردنە لەم كۆبوونەوەیەدا جێگری سەرۆكی حكوومەتی هەرێم و ڕاوێژكاری ئەنجوومەنی ئاساییشی هەرێم و وەزیری پێشمەرگە و سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێم و وەزیری سامانە سرووشتییەكان و وەزیری ئاوەدانكردنەوە و بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی حكوومەتی هەرێم و نوێنەری حكوومەتی هەرێم لە ئەمەریكا ئامادە بوون.
ڕۆژی چوارشەممە 6-5-2015، لە ناوەندی لێکۆڵینەوەی ئەتڵەنتیك لە واشینگتۆن پانێڵێك بۆ بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان ڕێكخرا و سەرۆك بارزانی لە پانێڵەكەدا وتارێكی پێشكەش كرد و تێیدا باسی لەوە كرد كە لە وتارێكدا كە هاتنی ئێمە بۆ واشنتن بۆ گەیاندنی سوپاسی گەلی كوردستانە بە بەرپرسان و گەلانی ئەمریكا لە بەرامبەر پشتیوانیكردنی كورد لە شەڕی دژی داعش، پشتیوانی ئەمریکا و هاوپەیمانان رۆڵێکی گەورەی هەیە لە شەڕەكەدا. لەبارەی داعشیش ئاماژەی بەوەدا كە داعش درێژکراوی رێکخراوی قاعیدەیە، رەوتێکی تەکفیری و شۆڤینین و دژی ئازادی و هەموو بنەماکانی دیموکراسین لە جیهاندا، داعش لە هەر شوێنێک بێت ئازادی و دیموکراسی نییە.
سەرۆك بارزانی لە درێژەی قسەكانیدا گوتی:" پلانی داعش گرتنی موسڵ و دواتر کوردستان بوو، بەڵام پێشمەرگە بووە کۆسپ و شکستی بە پلانەکەی هێنا، ئێستا هەست بە شانازی دەکەین كە لەسەر دەستی پێشمەرگە هەیبەتی داعش شکێندرا و کوردستان بووە پەناگەی لێقەوماوان". جەختیشكردەوە كە داعش بە چەکی سوپای سووریا و عێراق هێرشیکردە سەر كوردستان، بەڵام نەك تەنها لە هەرێمی کوردستان، بەڵکو لە کۆبانێش پێشمەرگە داعشی تێکشکاند.
لەبارەی راگەیاندنی سەربەخۆییش سەرۆكی هەرێمی كوردستان گوتی:" یەكپارچەیی خاكی عێراق بەزۆر ناپارێزرێ، هیچ شتێک رێگری لە کورد ناکات چارەنووسی خۆی دیاری بکات، هەرچەندە ناتوانم کاتەکەی دیاری بکەم، بەڵام کوردستانی سەربەخۆ بەڕێوەیە".
هەر لە پانێڵەكەدا بارزانی ژمارەی شەهیدانی شەڕی داعشی راگەیاندو گوتی "تاوەكو ئێستا هەزار و 200 پێشمەرگە شەهیدبوونە و ئێمە بەرگریمان لە بەها مرۆییەکانی جیهان کردووە، بەڵام پێویستیمان بە کۆمەکی سەربازی زیاتر هەیە بۆ تێکشکاندنی چەكدارانی تووندڕەو، ئێستا لە گفتوگۆی بەردەوامداین لەگەڵ هاوپەیمانان بۆ لەناوبردنی داعش.
سەبارەت بە رەوشی ئاوارەكانیش لە هەرێمی كوردستان، سەرۆك بارزانی ئاماژەی بۆ ئەوە كرد كە کوردستان بووەتە پەناگەیەکی ئارام بۆ ئاوارەکان و زیاتر لە ملیۆنێك و 500 هەزار ئاوارە ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە، كە نزیكەی 250 هەزاریان خەڵكی رۆژئاوای كوردستان و سووریان.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە پانێڵەكەدا هێمای بۆ رێككەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا كرد و گوتی:" سەرەڕای هەندێ گرفت، بەڵام کوردستان پابەندی رێککەوتنەکەیەتی لەگەڵ بەغدا، پێویستە لایەنە سیاسییەکانی عێراقیش ئامادەباشیان تێیدابێت بۆ هەموو جۆرە دەستپێشخەریبەک، یەکێتی خاکی عێراقیش پەیوەستە بە پابەندبوون بە بنەماکانی دیموکراسییەوە.
هەر لەم پانێڵەدا سەرۆك بارزانی وەڵامی پرسیاری ژمارەیەك لە ئامادەبووانی دایەوە.
بۆ بینینی دەقی پانێڵەكە ئێرە دابگرە
ئێواره‌ی ڕۆژی یه‌کشه‌ممه ٣/٥/٢٠١٥، به‌ڕێز مسعود بارزانی سه‌رۆکی هه‌رێمی کوردستان و شاندێکی یاوه‌ری گه‌یشتنه شاری واشینگتۆنی پایته‌ختی ئه‌مەریکا و له فڕۆکه‌خانه له لایه‌ن برێت مه‌کگرک، جێگری یاریده‌ده‌ری وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مەریکا، و ئه‌نتونی گادفری، به‌رپرسی دۆسیه‌ی عێراق له وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریکا، و تۆم هێریک، جێگری یاریده‌ده‌ری وه‌زیری ئاسایشی ناوخویی ئه‌مریکا، و لوقمان فه‌یلی باڵیۆزی عێراق له ئه‌مەریکا و به‌یان سامی عەبدوڵڕەحمان پێشوازیان لێکرا.
شاندی یاوه‌ری پێکهاتبوون له مەسرور بارزانی ڕاوێژكاری ئەنجوومەنی ئاساییشی هەرێم و قوباد تاله‌بانی جێگری سەرۆكی حكوومەتی هەرێم و مسته‌فا سه‌ید قادر وەزیری پێشمەرگە و فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێم و ئاشتی هه‌ورامی وەزیری سامانە سرووشتییەكان و ده‌رباز کۆسره‌ت ڕەسوول وەزیری ئاوەدانكردنەوە و فه‌لاح مسته‌فا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان.
ئەمڕۆ دووشەممە، 2015/4/27 کۆبوونەوەی ئاسایی هەردوو سەرۆکایەتیی پەرلەمانی کوردستان و حکوومەتی هەرێم بە ئامادەبوونی بەڕێزان د.یوسف محەمەد سادق سەرۆکی پەرلەمان و نێچیرڤان بارزانی سەرۆک وەزیرانی هەرێمی كوردستان سازکرا كە هەریەكە لە بەڕێزان جەعفەر ئیبراهیم ئێمنکی جێگری سەرۆکی پەرلەمان و قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیران و فەخرەدین قادر سکرتێری پەرلەمان و مەولود باوەموراد وەزیری هەرێم بۆ کاروباری پەرلەمان ئامادەبوون.
لەسەرەتای دانیشتنەکەدا، بەڕێز د.یوسف محەمەد سادق سەرۆکی پەرلەمان، بەخێرهاتنی شاندی حکوومەتی هەرێمی کرد و هیوای خواست دانیشتنەکە هەنگاوێک بێت بە ئاراستەی ڕێکخستنەوەی پەیوەندییەکانی نێوان پەرلەمان و حکوومەتی هەرێمی کوردستان، بە تایبەتیش لەو پرسە گرنگانەی پەیوەندییان بەژیان و بژێوی هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستانەوە هەیە."
لە بەشێکی دیكەی وتەکانیدا سەرۆکی پەرلەمان باسی لە گرنگی هەماهەنگیی نێوان سەرۆکایەتیی حکوومەت و دەستەی سەرۆکایەتیی پەرلەمان کرد لە کاروباری پرۆژە یاسا و بڕیارەکاندا. هەردوولاش تەبا بوون لەسەر ئەوەی ئەم دانیشتنانە بەردەوامییان هەبێت.
دواتریش بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان، ئاماژەی بە پەیوەندیی نێوان وەزیرەکان و لیژنە تایبەتمەندەکانی پەرلەمانی کوردستان کرد و ئەو پەیوەندییانەی بە هەنگاوێکی درووست زانی بۆ کەمکردنەوەی ڕۆتین و بەدواداچوونی گرفتی هاوڵاتیان.
لە دوا تەوەری دانیشتنەکەشدا گفتوگۆ لەبارەی شەڕی دژی تیرۆریستان و سەرکەوتنەکانی هێزی پێشمەرگەی کوردستان لەبەرەکانی شەڕدا کرا و پێشمەرگە وەک سیمبولی ئازادیی و سەرفرازیی گەلی کورد ناسێنرا.
دوای كۆبوونەوەكەش، هەردوو بەڕێبەڕێزان د. یوسف محەمەد سەرۆكی پەرلەمان و نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێم، لەبارەی ناوەرۆكی كۆبوونەوەكە لێدوانیان دایە دەزگاكانی ڕاگەیاندن.
بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان لە قسەكانیدا وێڕای سوپاسگوزاری بۆ پێشوازی گەرمی سەرۆكایەتی پەرلەمان لە شاندەكەیان، هەروەها گوتی : ئەمڕۆ ئێمە بۆ زیاتر تەفعیلكردنی چۆنیەتی پەیوەندی نێوان حكومەت و پەرلەمان، كۆبووینەوە و ئەم كۆبوونەوەیەش لەچوارچێوەی زنجیرە كۆبوونەوەیەكە كە پێویستە بەشێوەیە كی دەوری بەردەوام بێت بۆ هەبوونی هەماهەنگی زیاتر لەبارەی چۆنیەتی كاركردن لەسەر ئەو یاسایانەی لەپەرلەمان باسیان لێوە دەكرێت، هەروەها بۆ چارەسەركردنی هەر ئەگەر و گرفتێك كەبێنە پێش. بەشێوەیەكی گشتی كۆبوونەوەی ئەمڕۆمان كۆبوونەوەیەكی باش بوو وهیوادارین بەردەوام بێت.
لای خۆیەوە بەڕێز د.یوسف محەمەد سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان لە لێدوانێكدا بۆ كەناڵەكانی ڕاگەیاندن ئاماژەی بە ناوەرۆكی كۆبوونەوەكە كرد كە بۆ گفتوگۆكردن لەبارەی پرۆژە یاساكان وهەماهەنگیی نێوان هەردوولا و بەردەوامی پەیوەندی نێوان هەردوو دەسەڵاتی جێبەجێكردن و یاسادانان بوو. ئەوەشی خستە ڕوو كە بڕیاردراوە ئەم كۆبوونەوە دەوریانە بەردەوام ئەنجام بدرێن
ئەمڕۆ هەینی 17ـی4ـی 2015 لە ئەنجامی كردەوەیەكی تیرۆریستی لە شارۆچكەی عەینكاوەی هەولێری پایتەخەت ژمارەیەك هاووڵاتیی سڤیل شەهید و بریندار بوون. ئەم كردەوە نامرۆڤانەیە ئاماژەیەكی ڕوونە بۆ شكستی تیرۆریستان لەبەرانبەر پێشمەرگە قارەمانەكان و فەشەلهێنانیانە لە بەرەكانی جەنگ.
بۆیە تیرۆریستان ترسنۆكانە پەنا بۆ كردەوەی تیرۆریستی دەبەن و هەوڵ دەدەن ئاسوودەیی هاووڵاتیان بشێوێنن. وێڕای ئیدانەكردنی توندی ئەم كارە قێزەوەنەی تیرۆریستان سەرەخۆشی لە خانەوادەی شەهیدانی تەقینەوەكەی ئەمڕۆی عەینكاوە دەكەین و هیوای چاكبوونەوەیش بۆ برینداران دەخوازین.
لەوەیش دڵنیاین كە هێزەكانی ئاساییش لە زووترین كاتدا ئەنجامدەرانی ئەم كارە دڕندەیە بە سزای خۆیان دەگەیێنن و هاووڵاتییە سەربەرزەكانیش لەوە دڵنیا دەكەینەوە كە هێزەكانی پێشمەرگە و ئاساییش و پۆلیس بە هەموو توانایەكیانەوە ئارامی و ئاسوودەیی وڵات دەپارێزین. با تیرۆریستانیش ئەوە باش بزانین كە ورەی پۆڵایینی هاووڵاتیانی كوردستان بەمجۆرە كردەوانە دانابەزێت و هەموولایەكمان سوورتر دەبین لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر و پێشمەرگە قارەمانەكانیش تۆڵەی خوێنی بە ناهەقڕژاوی هاووڵاتیان، لە بەرەكانی جەنگ دەكەنەوە.
سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان
17ـی 4ـی 2015
وەزیری پێشمەرگەی حكومەتی هەرێمی كوردستان ستایشی رۆڵی فەرەنسای كرد بۆ پاڵپشتیكردنی هێزی پێشمەرگە وسەردانی ئەم دواییەی شاندی وەزارەتەكەی بۆ فەرەنسا ودیداریان لەگەڵ سەرۆكی ئەم وڵاتە وكاربەدەستانی بەسەركەوتوو وبەرهەمدار وەسفكرد.
مستەفا سەید قادر، وەزیری پێشمەرگە لە دیمانەیەكی تایبەت لەگەڵ ماڵپەڕی حكومەتی هەرێمی كوردستان، ئاماژەی بەوەدا كه پاڵپشتی ئەم وڵاتە بۆ هەرێمی كوردستان گرنگی خۆی هەیە له‌و كاته‌ی كە هێزی پێشمەرگە لەدژی هێزێكی تێرۆریستی نێودەوڵەتی دەجەنگێ كە هەڕەشە لەهەموو جیهان دەكات وبە ئه‌ركی هەموو وڵاتانی زانی پاڵپشتی پێشمەرگە بكەن.
فەرەنسا بەڵێنی پشتیوانی زیاتری پێداوین
وەزیری پێشمەرگە ئاماژەی بەوەدا كه شاندی وەزارەتەكەیان، كە لەسەر ئاستی وەزیر وبەرپرس وفەرماندە مەیدانیەكانی بەرەكانی شەڕ بوو، لەمیانەی دیدارەكانیدا توانی ڕونیەكی باش بە لایەنی فەرەنسی بدات لەبارەی هەلومەرجی شەڕ وبەرەكانی شەڕ وگوتی، فەرەنسا كە تا ئێستا بە چەك وتەقەمەنی وناردنی راوێژكاری سەربازی لەو شەڕەدا پشتیوانی پێشمەرگەی کردووە، بەڵێنی زیاتری پێداین وئێمەش داوای پاڵپشتی زیاترمان لێكردن، چونكە شەڕەكە قورسە وناهاوسەنگە وبەردەوامە.
هاوكات ئەوەشی خستەڕوو كە بێرنارد هێنری لێڤی كە فەیلەسوف ونووسەرێکی بەناوبانگی فەرەنسایە دوای سەردانی بۆ هەرێمی كوردستان لە مانگی شوباتی رابردوو، پوختەیەکی لەبارەی بارودۆخی كوردستانەوە وگرنگی یارمەتیدانی زیاتری هێزی پێشمەرگە پێشكەشکرد بە سەرۆکی فەرەنسی، فرانسوا هۆلاند. ئەم دەستپێشخەرییە بوو بە بناغەیەك بۆ ئەو دیدارەی لە فەرەنسا لەگەڵ سەرۆک وبەرپرسانی باڵای سیاسی وسەربازیدا كرا.
رۆڵی ئەڵمانیا ووڵاتانی تر
مستەفا سەید قادر تیشكی خستە سەر ئەم راستییەی کە ئەڵمانیاش رۆڵی هەبوور لەیارمەتیدان وپاڵپشتیكردنی پێشمەرگە، بەتایبەتی بەپێدانی چەكی میلان كە رۆڵێكی زۆر گەورەی لە لەناوبردنی تیرۆریستان هەبوو، وە هەروەها بە مەشقپێكردنی پێشمەرگە وسەردانی وەزیری بەرگری وچەندین شاندی ئەم وڵاتە بۆ هەرێم. ئەمەش جگە لەبەشداریكردنی هەرێمی كوردستان لەكۆنفڕانسی باڵای ئاسایشی نێودەوڵەتی بەسەرۆكایەتی بەڕێز مسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان، کە لە میونیخ سازکرا. لەم بارەیەوە گوتی، بێگومان ئەڵمانیاش لەو بارودۆخەدا گرنگی خۆی هەیە وئەوانیش چەندینجار وەڵامی ئەرێنی داواكاریەكانی ئێمەیان داوە وپێشبینیش دەكەین ئەلمانیا ووڵاتانی دیكەش شاندی وەزارەتی پێشمەرگە داوەت بكەن وئەوانیش شاندی خۆیان بنێرن بۆ زیاتر پشتیوانیكردنی پێشمەرگە.
نەوەد وپێنج لە سەدی خاكى ژێر دەستی داعش ئازادكراوە
وەزیری پێشمەرگە ئاماژەی بەوەدا کە ئێستا زیاتر لە 95 لەسەدی ئەو خاكەی کوردستان کە لەژێردەستی داعشدا بووە كەوتۆتەوە ژێر دەستی پێشمەرگە ومەترسی داعش دوور كەوتۆتەوە. بەڵام ئەمەش واتای ئەوە نیە كە مەترسی ئەو تیرۆریستانە بەسەر هەرێمی كوردستاندا نەماوە.
دەربارەی ئەرك وكاری وزارەت، بەتایبەتی لەو بارودۆخەی ئێستا كە هەرێمی كوردستان لەشەڕدایە بەرامبەر تیرۆریستانی داعش، وەزیری پێشمەرگە گوتی: هێزەكانی پێشمەرگە وئاسایشی ناوخۆ بەپۆلیس وئاسایشەوە وخەڵكی خۆبەخش وپێشمەرگەی خانەنشین وهەردوو یەكەی 70 و 80 هەموویان لەژێر یەك چەتر ویەك فەرماندەییدان كە فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكان سەرپەرشتی دەكات كە ئەویش جەنابی سەرۆكی هەرێمە. بۆیە هەر هێزێك لەدەرەوەی ئەم چوارچێوەیەدا بێت، بەپێی سیاسەتی حكومەتی هەرێم وسیاسەتی گشتی هەرێمی كوردستان رێگەی پێنادرێت، جا لەهەر چ هێز ولایەنێك بێت.
لەماوەی رابردوودا پلانێكمان هەبوو برایانی ئێزدی ومەسیحی وكاكەیی وتوركمان وشەبەكیش كە ویستیوویانە وەكو پێشمەرگە یان لەپاراستنی ناوچەكانیان بەشداری بكەن هەر لەچوارچێوەی ئێمەدا بووە ویەكەی تایبەتمان بۆ كردوون ولەلایەن ئێمەشەوە مەشقیان پێكراوە وپێداویستیشیان بۆ دابینكراوە ونێردراونەتە بەرەكانی شەڕ.دووپاتیشیكردەوە هەرێمی كوردستان پێویستی بەهیچ هێزێكی دیكە نیە.
رێكخستنەوەی هێزەكانی پێشمەرگە
رێكخستنەوەی هێزی پێشمەرگە كە خاڵێكی گرنگی نێو كارنامەی كابینەی هەشتەمی حكومەتی هەرێم بوو هەروەها یەكخستنی هەموو ئەو یەكە وهێزانەی ناوی پێشمەرگەیان هەڵگرتووە، وەك وەزیر ئاماژەی پێدا، كار وئەركێكی دیكەی گرنگی سەرشانی وەزارەتە بەوەی كە هێزی چەكداری كوردستان لەچوارچێوەی حزبی وسیاسی بێتە دەرەوە وببێتە هێزێكی حكومی ونیشتیمانی وهەر تاكێكی سەر بەو هێزە لەهەر چ حزب ولایەن ونەتەوە وئایینێك بێت بۆی هەبێت بگاتە بەرزترین ئاستی پلەبەندی سەربازی وهەر كار وئەركێك وەربگرێت بەپێی توانا ولێ وەشاوەیی لەسەر بنەمای هاوڵاتیبوون.
بەپێی وتەی وەزیری پێشمەرگە، شەڕی داعش رێگر بوو لەوەی پرسی یەكخستنەوەی پێشمەرگە دوا بكەوێت، بەڵام هەنگاوی بچووكیش نراون وبەپێویستیشی زانی بەزووترین كات ئەم كارە بكرێت ولەو بارودۆخەدا یەكبوونی هێزێکی نیشتیمانی بەپێویستیەكی گرنگ زانی، بەتایبەتی بۆ بەرەنگاربوونەوەی مەترسیەكان وقۆستنەوەی دەرفەتی پاڵپشتی نێودەوڵەتی بەهەبوونی یەك گوتاری سیاسی نیشتیمانی بەوەلانانی هەموو جیاوازیە حزبی وئایینی ونەتەوەییەکان.
مستەفا سەید قادر رەتیكردەوە "هیچ لایەنێكی سیاسی لەبەردەم یەكگرتنەوەی پێشمەرگە ورێكخستنی هێزەكانی راستەوخۆ رێگری نیشاندابێت یان تەگەرەی دروست کردبێت." هەبوونی لێدوانی جیاجیای بە هەڵوێستی تاكە كەسی لەقەڵەمدا.
دڵنیاکردنەوەی هاوڵاتیان
لەبارەی بارودۆخی بەرەكانی شەڕیش وەزیری پێشمەرگە ئاماژەی بەوەدا كە رۆژانە داعش پەلاماری پێگە وسەنگەرەكانی پێشمەرگە دەدات وهێزەكانی پێشمەرگەش بەرپەرچیان دەدەنەوە ورێگریش لەپێشڕەوییەكانیان دەكەن. ئێستا پێشمەرگە باش شارەزای تاكتیکەكانی داعش بووە وهاوڵاتیانی هەرێمی كوردستانی لەوە دڵنیا كردەوە كە پێشمەرگە دەتوانێ پارێزگاری لەهەرێمی كوردستان بكات ونیشانیشیدا هەرجارە وگرفتێك لەشوێنێكدا رووی دابێت بەشێوەیەكی خێرا چارەسەر كراوە.
ئازادكردنی شنگال
وەزیری پێشمەرگە ئاشكرایكرد پلانی ئازادكردنەوەی شنگاڵ لەئارادا هەیە، بەڵام پلانەكە دواخراوە بۆ ئەو كاتەی كە بتواندرێ بەرگریی تەواو لەو خاكە ئازادكراوە بكرێت وخەڵكی ئەو ناوچانەش بگەڕێنەوە شوێنی خۆیان، دووپاتیشیكردەوە پرسی رزگاركردنی مووسڵیش كاریگەری بەسەرەوە هەیە كە گرنگی بۆ خودی هەرێمی كوردستانیش هەیە چونكە دەركردنی داعش لەمووسڵ دەبێتە مایەی سەقامگیری هەرێمی كوردستانیش وئەوەشی خستەڕوو كە گرتنەوەی مووسڵ بەتەنها بەپێشمەرگە ناكرێت.
دوایین هەواڵەکان
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازى له باڵيۆزى بهريتانيا كرد
- سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لە باڵیۆزی بەریتانیا لە عێراق دە‌کات
- عەباس غەزالی: نووسین و چاپکردنی "فەرھەنگیی زارەکیی موکریان" شانازییەکی بێ پایانە
- پەیامی پیرۆزبایی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی جەژنی نەورۆز
- سهرۆكى هه‌رێمى كوردستان نامهيهكى پيرۆزبايى له وهزيرى دهرهوەى توركياوه پێدهگات
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى و دوو گرووپى پهرلهمانتارانى ئهڵمانى كۆبوونهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى و سهرۆك وهزيرانى ئهرمهنستان تاوتوێى پهيوهندييهكان دهكهن
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ خاوهنشكۆ شاى ئوردن كۆبووهوه
- كارنامهى سهرۆك نێچيرڤان بارزانى له كۆنفرانسى ئاساييشى ميونشن تهواو بوو
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: عێراق و هه‌رێمى كوردستان، پێويستييان به يهكێتيى ئهورووپايه