هەرێمی کوردستان
پێشخستنی پەیوەندیەكانی هەرێمی كوردستان وتوركیا دووپاتى لێكرایەوە
قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان رایگەیاند، "توركیا وڵاتێكی گرنگە بۆ هەرێمی كوردستان وپەیوەندی نێوان هەردوولا چەندین قۆناغی بەخۆیەوە دیوە كە بەشێكیان نهێنی بوون لەسەردەمی سەخت ودژوار وزۆرجاریش گەیشتۆتە رادەی رووبەڕووبوونەوە وهەڕەشە وئەمڕۆش هەرێمی كوردستان پەیوەندی بەهێز وهەمەڕەهەندی لەگەڵ توركیادا هەیە ".
جێگری سەرۆكی حكومەت لەمیانەی وتارێكیدا لەكۆنفڕانسی ئەنستتیوتی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ توێژینەوە (MERI) كە لەبارەی پەیوەندی نێوان هەرێمی كوردستان وتوركیا رێكخرابوو باسكردنی ئەم بابەتەی بە "پرسێكی گرنگ بۆ باسكردنی ئایندەی ناوچەكە لەقەڵەمدا".
قوباد تاڵەبانی نیشانیدا لەنەوەدەكانی سەدەی بیستەم كاتێك سەركردەكانی كورد سەردانی توركیایان دەكرد "بەشێوەیەكی نهێنی ودوور لە چاوی راگەیاندن لەگەڵ سەرۆكی ئەوسای توركیا توركوت ئۆزاڵ كۆ دەبوونەوە وپەیوەندی ئەوكاتی توركیا وسەركردایەتی سیاسی كوردستان لەئاستێكی باشدا بوو بەڵام لەوكاتەدا تەنانەت وشەی كوردستان لەم وڵاتەدا لەخۆیدا تاوانێك بوو بەپێچەوانەی ئێستا كە بەشێوەیەكی زۆر كراوە وراشكاوانە باسی پەیوەندی نێوان هەرێمی كوردستان وتوركیا".
جێگری سەرۆكی حكومەت تیشكی خستە سەر ڕەهەندی ئابووری لەپەیوەندی نێوان هەردوولا كە لەكۆتایی نەوەدەكانی سەدەی بیستەم پەرەی سەند وژمارەیەكی زۆری كۆمپانیای توركی هاتنە كوردستان هاوكات باسی بارودۆخی ئێستای عیراق كرد لەدوای هێرشەكانی داعش ونیشانیدا "پەراوێزخستنی پێكهاتەی سوننە لەعیراق ئەم بارودۆخەی دروستكرد بۆیە بەرەنگاربوونەوەی ئەم رێكخراوە تیرۆریستیە تەنها بەڕێگەچارەی سەربازی نابێت وئەركی سەرەكی ئەم بەرەنگاربوونەوەیەش دەكەوێتە سەر حكومەتی عیراق بەدروستكردنی كەشێكی سیاسی كەتیایدا هەموولایەك قبووڵی یەكتر بكات لەنێو عیراقدا".
ئاماژەی بەوەشدا توركیا ئێستا لەمەترسیەكانی ئەم بارودۆخە تێگەیشتوە كە ئەگەر بەردەوام بوو "داعش تەنها بەخاكی عیراق وسوریا ولوبنان رازی نابێت بەڵكو بۆ خودی توركیاش دەبێتە هەڕەشە".
هەر لەم رێوڕەسمەدا دلاوەر عەلائەدین سەرۆكی پەیمانگا لەوتەیەكدا دووپاتیكردەوە" بەهۆی بارودۆخی ئێستا بەوپێیەی ناوچەكە بەتەواوی كەوتۆتە نێو هەڕەشەیەكی گەورەوە بەتایبەتی دوای سەرهەڵدانی هێزی توندڕەو كە هیچ نەتەوە ووڵاتێك بەسەلامەتی لێی دەرناچێت ئەگەر رێوشوێنی یەكگرتوو بۆ رووبەڕووبوونەوەی ئەم تیرۆریستانە نەگیرێتەبەر".
هاوكات دووپاتیشیكردەوە لەم كۆنفڕانسەدا "نوخبەیەكی ناسراوی توركیا كە داڕێژەری سیاسەتی ئەم وڵاتەن ولەگەڵ داڕێژەرانی سیاسەت لەهەرێمی كوردستان".
پەیمانگای (MERI) لەمانگی نۆڤەمبەری 2014 دا دیاڵۆگێكی لەبارەی ئاشتەوایی بۆ پێكهاتەكانی ناوچەكە رێكخست وگرنگی تایبەتی بەپەیوەندیەكانی نەتەوەكانی كوردستان وهێزە ناوچەییەكانی وەكو توركیا وئێران وپێكهاتەكانی دیكەی عیراق دا بەباسكردنی كاریگەری سیاسەتی ئەم دەوڵەتانە لەسەر كوردستان وچارەنووسی ئەم هەرێمە.
هەر لەدرێژەی ئەو كۆنفڕانسەدا چەندین دانیشتن وپانێڵ پێشكەشكران بەبەشداری چەندین بەرپرسی سیاسی وئیداری حكومەتی هەرێمی كوردستان وژمارەیەك لەبەرپرس وئەكادیمیستانی توركیا.
جێگری سەرۆکی حکومەت سەردانی دەستەی وەبەرهێنان دەکات
قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە یاوەری وتەبێژی حکومەت و سەرپەرشتیاری ئەنجومەنی ئابوری و سکرتێری ئەنجومەنی وەزیران، سەردانی دەستەی وەبەرهێنانی کرد و لە لایەن رێبوار خەلیل سەرۆکی دەستەکەوە پێشوازی لێکرا.
لە دیدارەکەدا جێگری سەرۆکی حکومەت پشتیوانی سەرۆکایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستانی بۆ دەستەی وەبەرهێنان دووپاتکردەوەو رایگەیاند، پێویستە پەرلەمانی کوردستان یاسای وەبەرهێنان بە پێی هەلومەرجی ئێستای هەرێم هەموار بکاتەوە.
دووپاتیشیكردەوە لە ماوەیەکی نزیکدا کۆبونەوەی ئەنجومەنی باڵای وەبەرهێنان ئەنجام بدرێت و رێگەچارەی گونجاو بۆ گرفتەکان دەستنیشان بکرێت.
جێگری سەرۆکی حکومەت بە پیێویستی زانی متمانە بۆ کەرتی وەبەرهێنان بگەڕێندرێتەوە و هاوڵاتیان وەکو پێویست سود لە پرٶژەکانی یەکەی نیشتەجێبوون وەربگرن.
ئهنجهلینا جۆلی، ستایشی خهڵك و حكوومهتی كوردستان دهكات
ئێوارهی ئهمڕۆ دووشهممه، 2015/1/26 بهڕێز نێچیرڤان بارزانی سهرۆك وهزیرانی ههرێمی كوردستان، پێشوازی له نێردراوی تایبهتی كۆمیساری باڵای نهتهوه یهكگرتووهكان بۆ كاروباری پهنابهران و باڵیۆزی نیازپاكیی نهتهوه یهكگرتووهكان و گهوره هونهرمهند و ئهكتهری ناوداری هۆڵیوود، خاتوو ئهنجهلینا جۆلی كرد.
له دیدارێكدا خاتوو جۆلی باسی له سهردانی خۆی بۆ چهند كهمپێكی ئاواره و پهنابهران له سنووری پارێزگای دهۆك و بهسهركردنهوهی لهنزیكهوهی ڕهوشی كهمپهكان كرد و ستایشی خهڵك و حكوومهتی ههرێمی كوردستانی كرد كه هاوكاریی ئاواره و پهنابهرانیان كردووه و باوهشیان بۆ كردوونهتهوه، ههروهها دڵگرانیی خۆی بۆ ئهو كارهساتانه دهربڕی كه بهسهر خهڵكی ناوچهكهدا و بهتایبهتیش بهسهر ههردوو پێكهاتهی ئێزدی و مهسیحیدا هاتوون.
خاتوو جۆلی دووپاتی كردهوه كۆمهڵگهی نێودهوڵهتی ڕێز و پێزانینێكی زۆری بۆ خهڵك و حكوومهتی ههرێمی كوردستان ههیه كه توانیویانه بهشێكی زۆری پێداویستییهكانی ئاواره و پهنابهران دابین و كێشهكانیان چارهسهر بكهن. ههروهها ڕایگهیاند له ههوڵ و كۆششهكانی بهردهوام دهبێت بۆ ئهوهی كۆمهڵگهی نێودهوڵهتی كاراتر بههانای ئاواره و پهنابهرانهوه بێت و بۆ ئهم مهبهستهش دهزگا و ئاژانسهكانی نهتهوه یهكگرتووهكان و ڕێكخراوه خێرخوازهكان له جیهان هان دهدات تا كۆمهك و هاوكاریی زیاتریان بۆ كۆبكهنهوه.
لای خۆیهوه بهڕێز نێچیرڤان بارزانی سوپاسی سهردانهكهی كرد و ئاماژهی بهوه دا كه هاتنیان بۆ كوردستان و بهسهركردنهوهی ڕهوشی ئاواره و پهنابهران له ڕووی مۆراڵهوه كاریگهریی ئهرێنیی خۆی دهبێت و هیوای خواست له پشتگیری بۆ ئاواره و پهنابهران بهردهوام بێت، ههروهها وێنهیهكی ڕاستهقینهی كوردستان و بارودۆخهكه بگوازێته دهرهوه و به كۆمهڵگهی نێودهوڵهتی و ڕێكخراوه جیهانییهكانی بگهیهنێت، بهتایبهتیش ئهو فیلمه دۆكیوومێنتارییهی كه خهریكن ئامادهی دهكهن و به ناوی نهتهوه یهكگرتووهكانهوه بڵاوی دهكهنهوه، ڕهنگدانهوهی ڕاستیی بارودۆخی كوردستان و ئاواره و پهنابهران بێت.
بهڕێز سهرۆك وهزیران ههروهها دووپاتی كردهوه حكوومهتی ههرێمی كوردستان له كۆمهك و یارمهتیدانی ئاواره و پهنابهران له ههموو بوارهكانی تهندروستی، پهروهردهیی، پێشكهشكردنی خزمهتگوزارییهكان و ههموو بوارهكانی دیكهدا بهردهوام دهبێت و ئهمه به ئهركی خۆی دهزانێت، بهڵام جهختیشی لهوه كردهوه كه بارهكه زۆر قورسه و له تواناكانی حكوومهتی ههرێمی كوردستان بهدهره، بۆیه پێویستی به كۆمهك و هاوكاریی زیاتر و ئاوڕدانهوهی جددیتری كۆمهڵگهی نێودهوڵهتی و نهتهوه یهكگرتووهكان ههیه.
نێچیرڤان بارزانی، ڕزگاركردنی كۆبانێ لە هەموو ئازادیخوازان پیرۆز دەكات
له برووسكهیهكی پیرۆزباییدا بەبۆنەی ڕزگاركردنی شاری كۆبانێوه، بهڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وهزیرانی هەرێمی كوردستان، پیرۆزبایی لە پێشمەرگە و شەڕڤانان و هەموو ئازادیخوازانی جیهان كرد و سوپاسی توركیا و هاوپەیمانانیش دەكات لە بەشداریكردنیان لە ڕزگاركردنی كۆبانێ.
ئهمه دهقهكهیهتی:
بەبۆنەی ڕزگاركردنی كۆبانێ، گەرمترین پیرۆزبایی لە خەڵكی كۆبانێ، پێشمەرگە، شەڕڤانان و هەموو گەلی كوردستان و ئازادیحوازان و جیهان دەكەین. ههروهها پیرۆزبایی لە بەڕێز مەسعوود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان دەكەین، كە وەك شهنگال و شوێنەكانی دیكەی كوردستان، هەمیشە لە خەمی ڕزگاركردنی كۆبانێدا بووه و هەموو هەوڵێكی دا بۆ ئەوەی هاوپەیمانان هاوكاریی كۆبانێ بكەن و هێزی پێشمەرگە بگاتە ئهوێ.
ههر لێرەدا بە پێویستی دەزانم سوپاسی هەوڵ و هەڵوێستی بەڕێزان ڕەجەب تەییب ئەردۆغان، سەركۆمار و ئەحمەد داوودئۆغلۆ سەرۆك وەزیرانی توركیا بكەم، كە بەبێ هەڵوێستی جوامێرانەی ئەوان، نەدەكرا هێزی پێشمەرگە بگاتە فریای كۆبانێ، ههروهك چۆن ڕۆڵێكی گرنگیشیان لە یارمەتیدانی ئاوارەكانی كۆبانێ گێڕا. سوپاسی هەڵوێستی ئەمهریكا و هاوپەیمانەكانیشی دەكەین، كە بە پشتیوانیی ئاسمانی و گەیاندنی تەقەمەنی لە هەرێمی كوردستانەوە، هاوكاریی كۆبانێیان كرد.
كۆبانێ ببووە سیمبۆلێكی خۆڕاگری و بەرگری بەرامبەر تیرۆریستانی داعش، هەموو حیزبەكانی كوردستان و هەموو كورد لەسەر پێویستیی هاوكاریكردنی كۆبانێ یەكدەنگ بوون، ئەمڕۆش بەبۆنەی ڕزگاركردنییهوه لە لایەن پێشمەرگە و كچ و كوڕە شەڕڤانە خۆڕاگرەكانەوە، پیرۆزبایی لە هەموو حیزبەكانی ئهو بهشهی كوردستان و یەك بە یەكی كوردستانیان دەكەم. هیوادارم لە ماوەیەكی نزیكدا هەموو گوندەكانی دەڤەری كۆبانێ و هەموو شوێنێكی كوردستان لە دەست تیرۆریستانی داعش ڕزگار بكرێن.
ئەم سەركەوتنە ئەنجامی هەوڵ و قوربانیدانی شەڕڤانان و پێشمەرگەیە و پێویستە شەهیدانی كۆبانێ و هیچ شوێنێكی دیكەی كوردستان لەبیر نەكەین. حكوومەتی هەرێمی كوردستان بە گوێرەی توانای خۆی، هاوكاریی خەڵكی ئاوارەبووی كۆبانێی كرد و لە داهاتووشدا بەپێی توانا هاوكاریی خەڵكی ئەو شارە خۆڕاگرە دەكات.
نێچیرڤان بارزانی
سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان
26/1/2015
جێگری سەرۆکی حکومەت سەردانی وەزاتی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی دەکات
قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە یاوەری شاندێکی ئەنجومەنی وەزیران، سەردانی وەزارەتی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی کرد و لە لایەن محەمەد هاودیانی وەزیری کار و کاروباری کۆمەڵایەتی و ژمارەیەک لە راوێژکار و بەڕێوەبەرە گشتییەکانی ئەو وەزارەتە پێشوازی لێکرا.
لە دیدارەکەدا قوباد تاڵەبانی ئەرکی وەزارەتەکەی بە گرنگ وەسف کرد بە تایبەتی لە رەخساندنی هەلی کاری زیاتر بۆ بێکاران.
دووپاتیشیكردەوە، پێویستە کار لەسەر راگرتنی هاوسەنگییەکی پێویست لە نێوان کەرتی تایبەت و کەرتی گشتی بکرێت .
ئاماژەی بەوەشدا دامەزراندنی بەردەوامی فەرمانبەر لە لایەن حکومەتەوە، ئەرکی حكومەت لە رووی داراییەوە قورستر دەکات، بۆیە پێویستە بە هەماهەنگی سەرجەم لایەنە پەیوەندیدارەکان کارێکی وا بکرێت لە کەرتی تایبەتدا ماف و ئیمتیازاتی زیاتر بۆ ئەو کەسانەی لەو کەرتەدا کار دەکەن فەراهەم بکرێت.
جێگری سەرۆکی حکومەت پشتیوانی سەرۆکایەتی ئەنجومەنی وەزیرانی بۆ وەزارەتی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی دووپاتکردەوە
ئهنجومهنى وهزیران یهكهمین كۆبوونهوهى له ساڵى تازهدا ساز كرد
پێشنیوهڕۆی ئهمڕۆ چوارشهممه 2015/1/28، به سهرۆكایهتیی بهڕێز نێچیرڤان بارزانی سهرۆك وهزیرانی ههرێمی كوردستان، یهكهم كۆبوونهوهی ئهنجومهنی وهزیران له ساڵی تازهدا ساز كرا.
له سهرهتای كۆبوونهوهكهدا، دهربارهی دوایین ڕێككهوتنی ههولێر و بهغدا، بهڕێز سهرۆك وهزیران ڕایگهیاند: لێكنهگهیشتنێك لهگهڵ بهغدا ههیه و حكوومهتی عیراق پێی وایه ههرێمی كوردستان دهتوانێ ڕێژهیهكی زیاتری نهوت لهوهی كه لهسهری ڕێككهوتووین بداته بهغدا، بهڵام ئێمه به ڕاشكاوی گوتوومانه، له تواناشماندا بێت، لهو ڕێژهیه زیاتر نادهین كه لهسهری ڕێككهوتووین، جگه لهمه له ڕووی تهكنیكیشهوه ناكرێت، چونكه ژێرخانی پێویست بۆ نارنى زیاتر نییه. وێڕاى ئهوهش جهختى لهوه كردهوه كه ههرێمى كوردستان بهپێى ڕێككهوتنهكه و له كاتى خۆیدا، ئهو ڕێژهیهى لهسهرى ڕێككهوتوون، دهنێرێت. ههروهها دووپاتی كردهوه كه حكوومهتی ههرێم خوازیاره لهگهڵ حكوومهتی فیدرال بگاته چارهسهری و به ڕێككهوتنهكهوه پابهنده.
دهربارهی دۆخی دارایی ههرێمی كوردستانیش، باسی لهوه كرد كه گهورهترین كێشهی دارایی له ههرێمی كوردستان ههیه، بۆیه حكوومهت ناچاره ههندێ ڕێكاری تایبهت بۆ ڕووبهڕووبوونهوهی دۆخهكه بگرێته بهر. ئاماژهی بهوهش دا كه لایهنه سیاسییهكان له حكوومهتدا پێكهوهن و پێكهوه بڕیار دهدهن، كهچی له ڕاگهیاندندا وا دهرناكهوێت، بۆیه لهسهر ئهم بابهته لهگهڵ لایهنه سیاسییهكان كۆدهبینهوه و تاوتوێی دۆخهكه دهكهین.
له كۆبوونهوهكهدا، ئهنجومهنی وهزیران پیرۆزبایی له سهركهوتنهكانی ئهم دواییانه كرد و دهستخۆشی له پێشمهرگه كرد، ههروهها هاودهردی و هاوخهمی لهگهڵ كهسوكاری شههیدان دهربڕی. پیرۆزباییی ڕزگاركردنی كۆبانێشی كرد و سوپاسی ههڵوێستی توركیا و بهڕێز ڕهجهب تهییب ئهردۆغان سهركۆماری توركیای كرد، كه ڕێگهی دا هێزی پێشمهرگه و چهكی قورس له ههرێمی كوردستانهوه بگاته كۆبانێ و ئهو سهركهوتنه بهدی بێت.
دوای ئهوه بهڕێز وهزیری دارایی و ئابووری، ڕوونكردنهوهیهكی لهسهر دۆخی دارایی له ههرێمی كوردستان پێشكهش كرد و له لایهن ئهنجومهنی وهزیرانهوه پهسهند كرا، بۆ ئهوهی بنێردرێته پهرلهمانی كوردستان. له ڕوونكردنهوهكهدا بهڕێز وهزیری دارایی و ئابووری تیشكی خسته سهر ڕێژهى كهمكردنهوهی خهرجییهكان و بهرنامه و پلانی وهزارهتی بۆ چۆنیهتیی بهڕێوهبردنی كهرتی دارایی و جێبهجێكردنی پلانی كهمكردنهوهی خهرجییهكان و زیادكردنی داهاتهكانی لهم دۆخهدا، خسته ڕوو.
پاشان پڕۆژهیاسای دهستهی نیشتهجێبوون له ههرێمی كوردستان ـ عیراق، خرایه ڕوو و دوای گفتوگۆ و خستنهڕووی چهند سهرنج و تێبینییهك، بڕیار درا لایهنه پهیوهندارهكان كۆبوونهوهیهكی دیكهی تایبهت دهربارهی پڕۆژهیاسایهكه ئهنجام بدهن و بۆ پهسهندكردن بهێنرێتهوه ئهنجومهنی وهزیران. بهپێی پڕۆژهیاساكه، ئهم دهستهیه سیاسهتی نیشتهجێكردنی گشتی له ههرێمی كوردستان و چهند ستراتیژێكی ڕوون لهسهر بنهمای پێداویستییهكانی ههرێم دادهڕێژێت و بۆ جێبهجێكردنی پلانهكانی، سوود له بانك و دامهزراوه داراییهكان و وهبهرهێنانى بیانی و ناوخۆیی وهردهگرێت، به جۆرێك كه لهگهڵ پێداویستییهكان و سنوورداریی توانای داراییی كهمدهرامهتان بگونجێت.
له بڕگهیهكی دیكهی كۆبوونهوهكهدا ڕاپۆرتی لیژنهی ناساندنی جینۆسایدی كوردانی ئێزدی و پێكهاته ئایینی و نهتهوهییهكانی دیكه، له لایهن بهڕێز وهزیری كاروباری شههیدان و ئهنفالكراوانهوه پێشكهش به ئهنجومهنی وهزیران كرا و تیایدا باس لهو كار و چالاكییهكانه كرا كه له ئاستی ناوخۆ و دهرهوهی وڵاتدا، بۆ بهرهوپێشبردنی ئهم كهیسه ئهنجام دراون. ههروهها تیشك خرایه سهر سهردان و دیدارهكانی لیژنهكه لهگهڵ دامودهزگا و لایهنه پهیوهنداره نێودهوڵهتییهكان له دهرهوهی وڵات و پێشكهشكردنی بهڵگه و دۆكیوومێنتهكان لهسهر ئهو كارهساتانهی بهسهر ئێزدییهكاندا هاتوون. بهڕێز سهرۆك وهزیرانیش دهستخۆشی له لیژنهكه كرد و هیوای سهركهوتنی بۆ خواست، ههموو پشتگیرییهكی سهرۆكایهتیی ئهنجومهنی وهزیرانیشی بۆ لیژنهكه دووپات كردهوه.
دوایین هەواڵەکان
- سهركۆمارى توركيا بهردهواميى پشتگيريى وڵاتهكهى بۆ عێراق و ههرێمى كوردستان دووپات كردهوه
- پەیامی سەرۆک نێچیرڤان بارزانی لە ساڵیادی ڕۆژنامەگەریی کوردیدا
- نێچيرڤان بارزانى: دهبێ نيشتمان كۆكهرهوهى ههموومان بێت
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى يهكێتيى ئهورووپا كۆبووهوه
- سهرۆكى ههرێمى كوردستان پێشوازى له باڵيۆزى فهرهنسا كرد
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازى له باڵيۆزى بهريتانيا كرد
- سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لە باڵیۆزی بەریتانیا لە عێراق دەکات
- عەباس غەزالی: نووسین و چاپکردنی "فەرھەنگیی زارەکیی موکریان" شانازییەکی بێ پایانە
- پەیامی پیرۆزبایی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی جەژنی نەورۆز
- سهرۆكى ههرێمى كوردستان نامهيهكى پيرۆزبايى له وهزيرى دهرهوەى توركياوه پێدهگات