ئەمڕۆ فەلاح مستەفا بەرپرسى فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێمى کوردستان پێشوازى لە خاتوو یانا هیباشکۆڤا باڵیۆزى یەکێتى ئەوروپا لە عێراق و بەڕێز باتریک جەیسن بەرپرسى تازەى نووسینگەى هەماهەنگى یەکێتى ئەوروپا کرد کە بەبۆنەى تەواو بوونى کارەکانى وەکو باڵیۆزى یەکێتى ئەوروپا لە عێراق سەردانى هەرێمى کوردستانى کردبوو.

لە سەرەتاى کۆبوونەوەکەدا، باڵیۆزى یەکێتى ئەوروپا لە عێراق مەبەستى سەردانەکەى بۆ هەرێمى کوردستان روونکردەوە کە ئەویش ماڵئاوایکردن بوو بەبۆنەى کۆیایی هاتنى کارەکانى لە عێراق و ناساندنى بەڕێز باتریک جەیسن وەکو سەرۆکى تازەى نووسینگەى هەماهەنگى یەکێتى ئەوروپا لە هەرێمى کوردستان.

لەلایەن خۆیەوە، بەرپرسى فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت ستایشى کارەکانى بەرێزیانى وەکو باڵیۆزى یەکێتى ئەوروپا لە عێراق کرد کە لەماوەى ڕابردوو پێشکەشی کردبوو لەگەڵ دەستخۆشیکردن لە هەوڵ و ماندووبوونى ناوبراو کە رۆڵى گرنگیان هەبوو لە کردنەوەى نووسینگەى هەماهەنگى یەکێتى ئەوروپا لە کوردستاندا.

پاشان، بەرێزیان پیرۆزبایی لە بەرێز باتریک جەیسن بە بۆنەى دەستبەکاربوونى وەکو بەرپرسى تازەى نووسینگەى هەماهەنگى نوێنەرانى یەکێتى ئەوروپا لە کوردستان کرد و ئامادەیی فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتیشى دەربڕى بۆ پێشکەشکردنى هەر جۆرە هاوکاریەک و هەماهەنگیەک بۆ سەرخستنى کارەکانى نووسینگەى ناوبراو لە هەرێمى کوردستاندا.

لە کۆتایدا، بالیۆزى یەکێتى ئەوروپا لە عێراق سوپاس و پێزانینى خۆى ئاڕاستەى حکومەتى هەرێمى کوردستان و فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتى لەسەرخستنى کارەکانى یەکێتى ئەوروپا لە هەرێم و هاوکاریکردنیان لە کردنەوەى نووسینگەى نوێنەرایەتیان لە هەرێمى کوردستان کرد. 

فەلاح مستەفا بەرپرسى فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێمى کوردستان لەسەر ئاستێکى باڵا پێشوازى لە بەڕێزان بۆرگێ برێندێ و ئیرکسن سوریدە وەزیرى دەرەوە و بەرگرى ووڵاتى نەرویج کرد کە بەمەبەستى پتەوکردنى پەیوەندیە دوولایەنەکانى نێوان هەرێم و ووڵاتەکەیان سەردانى هەرێمى کوردستانیان کردبوو.

لەدیدارێکدا، بەرپرسى فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت پوختەیەکى سەبارەت بە پەیوەندیە دوولایەنەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و ووڵاتى نەرویج پێشکەشکرد و ستایشى رۆڵى حکومەت و هاوڵاتیانى ئەو ووڵاتەشى کرد کە لەکاتى قەیرانەکانى ئەم دواییەى هەرێمى کوردستان و شەرى چەکدارانى داعش بەدەم داواکاریەکانى حکومەتى هەرێم هاتوون.

لەلایەن خۆیەوە، بەرێز بۆرگێ برێندى وەزیرى دەرەوەى نەرویج هەوڵەکانى حکومەتى هەرێمى کوردستانى بەرز نرخاند لە پێشوازیکردنى ژمارەیەکى ئێجگار زۆرى ئاوارە لە ناوچەکانى ناوەوەو دەرەوەى عێراق و پێشکەشکردنى هاوکارى مرۆیی و لۆجیستیەکان بۆیان.

لەم بارەیەوە، بەڕێزیان ئاماژەى بە تەنگەژە ئاسایشى و سەقامگیرى و سیاسى و پەناهەندەبوونى هاوڵاتیانى ناوچەکەدا کە بۆتە پرسێکى جیهانى و نێودەوڵەتى بۆیە لەسەر کۆمەڵگاى نێودەلەوتى پێویستە هەوڵەکانیان چڕتر بکەنەوە بۆ یارمەتى دانى دارایی حکومەتى هەرێمى کوردستان بۆ تێپەڕاندنى ئەم دۆخە. هەر بۆ ئەم مەبەستە، بەڕێزیان ڕایگەیاند کە حکومەتى ووڵاتەکەى برى (١٣) ملیۆن دۆلارى پێشکەش بە حکومەتى عێراقى و هەرێمى کوردستان کردووە بۆ کۆمەک کردنى زیاترى ئەو ئاوارانەى کە روویان لە هەرێمى کوردستان و ناوچەکە کردووە. 

هاوکات، بەرێز ییرکسن سوریدە وەزیرى بەرگرى نەرویج ستایشى رۆڵى پێشمەرگەى کوردستانى کرد لە رووبەرووبوونەوەکانیان لە دژى چەکدارانى داعش و پاراستنى ناوچەکە لە هێرشەکانى ئەم گروپە، بۆیە دووپاتیکردەوە کە ووڵاتەکەى بەردەوام دەبێت لە پێشکەشکردنى هاوکاریە سەربازیەکانى بۆ هێزى پێشمەرگەى کوردستان.

لە دوایدا، بەرپرسى فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت ووڵاتى نەرویجى بە هاوبەشى سەرەکى هەرێمى کوردستان زانى و خواستى حکومەتى هەرێمیشى بۆ پتەوکردنى پەیوەندیە دوولایەنەکانى لە هەریەک لە بوارەکانى ئابوورى و پەروەردەیی و ووزە و بنیاتنانى توانا مرۆییەکانى بە گرنگ زانى.

لە کۆتایدا، هەردوو وەزیرەکە جەختیان لە کردنەوەى نووسینگەى نوێنەرایەتى ووڵاتى نەرویج لە هەرێمى کوردستان کردەوە بە مەبەستى بنیاتنانى پەیوەندیەکى پتەو لە نێوان هەردوولادا. 

دواى هەوڵێکى زۆرو هەماهەنگى بەردەوامى نێوان یەکێتى ئەوروپا و وەزارەتى دەرەوەى فیدڕاڵ و فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێم و تەواو بوونى رێکارە یاساییەکان، بڕیاردرا لە داهاتوویەکى نزیک یەکێتى ئەوڕوپا بە فەرمى نووسینگەى هەماهەنگى خۆى لە هەرێمى کوردستان بکاتەوە.

لەم بارەیەوە فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت لە لێدوانێکدا رایگەیاند ئێمە وەک حکومەتى هەرێم بەگەرمى پێشوازى لە کردنەوەى نووسینگەى هەماهەنگى نێردەى یەکێتى ئەوڕوپا لە هەرێمى کوردستان دەکەین و سوپاسى بەرپرسانى یەکێتى ئەوڕوپا دەکەین کە داواکارى بەرپرسانى هەرێمى کوردستانیان بە هەند هەڵگرت و بڕیاریان دا نووسینگەى یەکێتى ئەوڕوپا لە هەرێمى کوردستان بکەنەوە.

فەلاح مستەفا گووتى: یەکێتى ئەوروپا کە پێگەیەکى گرینگى هەیەو لە ٢٨ وڵاتى ئەندام پێکهاتووە، کاریگەرى و سەنگى خۆى هەیە لەسەر ئاستى قەیران و هاوکێشە سیاسى و ئابووریەکانى جیهان بە گشتى و رۆژهەڵاتى ناوەڕاست بەتایبەتى و هاوکات دەتوانێت رۆڵێکى کاریگەر لەم بارودۆخەى ئێستادا ببینێت، ئەویش لەڕێگەى پشتیوانى کردنى دامەزراوەکانى هەرێمى کوردستان لەڕووبەڕووبوونەوەى ئاستەنگەکان.

هەر لە درێژەى لێدوانەکەیدا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە پشتیوانى حکومەتى هەرێمى کوردستان و فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى دووپات کردەوە بۆ سەرخستنى کاروبارەکانى نووسینگەکەو پەرەپێدانى پەیوەندى زیاترى نێوان هەرێمى کوردستان و یەکێتى ئەوروپا.

جێگەى ئاماژە پێکردنە هەرێمى کوردستان لەماوەى چەند ساڵى رابردووە لەڕووى سیاسى و دیپلۆماسى و فراوانکردنى بازنەى پەیوەندیەکانى لەگەڵ کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى پێشکەوتنى بەرچاوى بەخۆیەوە بینیوەو ئێستا 33 وڵات نوێنەرایەتیان لە هەرێمى کوردستان هەیە کە لە ناویاندا هەر پێنج وڵاتى ئەندامى هەمیشەیى لە ئەنجومەنى ئاسایش لەسەر ئاستى کونسوڵگەرى گشتى نوێنەرایەتیان لە هەرێمى کوردستان هەیە.

هەفتەی رابردوو زاگرێبی پایتەختی کرۆواتیا، چەندین رووداوی کەلتووری پەیوەست بە هەرێمی کوردستان وچەندین کۆبوونەوی سیاسی لە نێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و بەرپرسانی باڵای ئەو وڵاتەی بەخۆیەوە بینی.

شاندێکی فەرمانگەی پەیوەندییەکانی دەرەوه‌ی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەسەرۆکایەتی به‌ڕێز فەلاح مستەفا بەرپرسی  فەرمانگەی پەیوەندییەکانی دەرەوە لە 49یەمین فێستیڤالی نێودەوڵەتی فۆلکلۆری بەشدارییان کرد کە لە نێوان رۆژانی 15 تا 19 ی تەمووز لە شاری زاگرێب بەرێوەچوو. لە پەراوێزی ئەو فێستڤاڵە هەروەها هەفتەی کەلتووری کوردستان-کرۆواتیا بەرێوەچوو.

رۆی یەکشەممە، 19 ی تەمووز، بەرێز فەلاح مستەفا بەشداری لە مەراسیمی کۆتایی فێستیڤاڵی نێوودەوڵەتی زاگرێب کرد کە تیایدا تیمی هونەری نیشتمانی کوردستان هەڵپەرکێی کوردییان نمایش کرد.

سەبارەت بە گرینگی هەفتەی کەلتووری کوردستان-کرۆواتیا، فەلاح مستەفا رایگەیاند، " ئەو رووداوە هەلێکی باشی بۆ بەشداربووان رەخساند بۆ ئەوەی کەلتووری راستەقینەو میراتی کەلتووری کوردستان بناسن، رووداوی لەو چەشنە زیاتر برەودەدات بە ئالوگۆڕی کەلتووری و پێشخستنی لێکتێگەیشتن لە نێوان هاوڵاتییانی کوردستان و کرۆواتیا."

رۆژی دواتر، فەلاح مستەفا بەشداری کرد لە سمینار و پێشانگایه‌ك ده‌رباره‌ی ئەنفال كه‌ لە ئارشیڤی نیشتمانی کرۆواتی رێكخرابوو. فەلاح مستەفا ووتی، "هەموو شارستانیەتێک، هەموو کەلتوورێک، هەموو خەڵکانێک کاتی چارەنووسسازیان لە مێژووی خۆیاندا هەبووە، بۆ کوردی عێراق ئەو کاتە، ئەنفالە کە ئێمە رووبەرووی مردن بووین بەدەستی دوژمنێکی دڵڕەق لەناو وڵاتەکەی خۆماندا، بەلام ئێمە زیندوو ماین بۆ ئەوەی گەشە بکەین."

لە چواچیوەی سەردانەکەیدا، بەرێز فەلاح مستەفا هەروەها لەگەڵ بەرپرسە باڵاکانی ئەو وڵاتە لە نێوانیشیاندا سەرۆک کۆماری کرۆواتیا، خاتوو کۆلیندا گاربەر کیتراوۆڤیچ، کۆبووەوە.
لە کۆبوونەوەکەیدا لەگەڵ سەرۆکی کرۆواتیا، بەرێز فەلاح مستەفا پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و کرۆواتیا هەروەها بارودۆخی ئێستای ناوچەکەیان لەگەڵ سەرۆکی کرۆواتیا تاوتوێ کرد.

هەردوولا باسیان لەو ئاستەنگە سەربازی و مرۆڤییە کرد کە رووبەرووی هەرێمی کوردستان بووەتەوەو جەختیان لە هاوکاری نێودەوڵەتی و ناوچەیی کرد بۆ لەناوبردنی تیرۆریزمی نێودەوڵەتی و گەڕاندنەوەی سەقامگیری بۆ رۆژهەڵاتی ناوەراست.

بەرێز فەلاح مستەفا سوپاسی بەشداری کرۆواتیای کرد لە هاوپەیمانی دژی رێكخراوی تێرۆریستی ده‌وڵه‌تی ئیسلامی، ناسراو به‌ داعشداو رایگەیاند هێشتا هێزەکانی پێشمەرگە پێویستییان بە چەک و تەقەمەنی و راهێنانی سەربازی هەیە.

هه‌روه‌ها باسی لەو تەحەددایانە کرد کە رووبەرووی حکومەتی هەرێمی کوردستان هاتووە كه‌ شوێنی نزیکەی یه‌ك ملیۆن وهه‌شت سه‌د هه‌زار پەنابەر و ئاوارەی کردووەتەوە وداوای یارمەتی زیاتری نێودەوڵەتیشی لەو بارەیەوە کرد.

له‌لای خۆیه‌وه‌، سەرۆکی کرۆواتیا رایگەیاند تێگەیشتنی تەواویان هەیە بۆ ئەو کێشانەی رووبەرووی هەرێمی کوردستان بوونەتەوەو پشتیوانی کرۆواتیای بۆ هەرێمی کوردستان لە شەڕ لە دژی تیرۆریستانی داعش دووپاتکردەوە.

بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەی حکومەتی هەرێمی کوردستان هەروەها لەگەڵ هەر یەک لە دۆماگۆیى یوریچیج سەرۆکى دیوان و داریۆ میخلاین ڕاوێژکارى سەرۆک کۆمار بۆ کاروبارى سیاسەتى دەرەوە و ئەوروپا و یوسیپ بولیێڤیچ ڕاوێژکارى سەرۆک کۆماری کرۆواتیا بۆ کاروبارى بەرگرى و ئاسایشى نیشتیمانى کۆبووەوە.

دۆماگۆیى یوریچیج سەرۆکى دیوانی سەرۆکایەتی کرۆواتیا ستایشی رۆڵی پێشمەرگەی کرد لە رێگریکردن لە پێشرەوییەکانی داعش و هاوکارییە مرۆڤییەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستانی بەرزنرخاند کە پێشکەش بە ئەو ژمارە زۆرە ئاوارە و پەنابەرە دەکرێت و رایگەیاند، " ئێمە وەک هاوبەشێک چاو لە هەرێمی کوردستان دەکەین و چاومان لە بەردەوامی هاوکارییەکانە لە هەموو روویەکەوە."

لەکۆبوونەی لەگەڵ فەلاح مستەفا، داریۆ میخلاین ڕاوێژکارى سەرۆک کۆماربۆ سیاسەتى دەرەوەی کرۆڤاتیا  رایگەیاند، ئێمە پێزانینمان هەیە بۆ ڕۆڵى سەرۆک بارزانى لە سەرکردایەتیکردنی هەرێمی کوردستان لە شەڕ لە دژی تیرۆریستانی داعشدا. راشیگەیاند، " هەرێمی کوردستان بووەتە دوورگەیەکی سەقامگیر بۆ پێکەوەژیانی ئایینی و ئاشتیانەو پێشکەوتن."

یوسیپ بولیێڤیچ ڕاوێژکارى سەرۆک کۆمار بۆ کاروبارى بەرگرى و ئاسایشى نیشتیمانى جەختی کردەوە توندڕەوی ئایینی دیاردەیەکی نێودەوڵەتییە، لەبەر ئەوەش کۆمەڵگای نێودەوڵەتی بەرپرسیارییەتی هاوبەشی هەیە دژی گرووپە تیرۆریستییەکان شەڕ بکات. کرۆواتیا ئەندامێکی هاوپەیمانی دژی داعشە و پابەندە بە پشتگیریکردنی هەرێمی کوردستان لەو شەڕەدا."

ئەمڕۆ فەلاح مستەفا بەرپرسى فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێمى کوردستان پێشوازى لە بەڕێز چۆ یۆنگ موو کونسوڵى گشتى کۆریاى باشور لە هەرێمى کوردستان کرد کە مەبەستى لە نزیکەوە ئاگادار بوون لە رەوشى پەنابەران لە هەرێمى کوردستان سەردانى فەرمانگەى کردبوو.

لەسەرەتاى کۆبوونەوەکەدا، بەرپرسى فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت پوختەیەکى سەبارەت پەیوەندیە دوولایەنەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و کۆمارى کۆریاى باشور باسکرد. پاشان، ئاماژەى کرد بە هاوکاریە بەردەوامەکانى ووڵاتى کۆریاى باشور لە هەرێمى کوردستان و بەشداریکردنیان لە پڕۆسەى ئاوەدانکردنەوەى هەرێم بە جێبەجێکردن و پێشکەشکردنى چەندین پڕۆژەى ستراتیژى لە سەرەتاى دەستپێکى پەیوەندیەکانى نێوان هەردوولا.

لەلایەن خۆیەوە، کونسوڵى گشتى کۆمارى کۆریاى باشور لە هەرێم مەبەستى سەردانەکەى روونکردەوە ئەویش لە نزیکەوە ئاگاداربوونە لە رەوشى ئەو ئاوارانەى کە روویان لە هەرێمى کوردستان کردووە و پێشکەشکردنى هاوکارى مرۆیی بۆیان بە مەبەستى باشترکردنى رەوشى ژیانیان لە هەرێمى کوردستاندا.

بۆ ئەم مەبەستە، بەڕێزیان ڕایگەیاند کە حکومەتى ووڵاتەکەى بریاری داوە بە دابینکردنى بڕى (٥) ملیۆن دۆلار لە بەشى یارمەتیە مرۆڤایەتیەکانى پێشکەش بە ڕێکخراوەکانى سەر نەتەوە یەکگرتووەکان بکات بە مەبەستى هاوکاریکردن و یارمەتى دانى ئاوارەکانى هەرێمى کوردستان و عێراق.

لەلایەن خۆیەوە، بەرپرسى فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى دەرەوەى حکومەت سوپاس و پێزانینى بۆ حکومەت و خەڵکى کۆریاى باشور نیشاندا لە بەرامبەر پێشکەشکردنى هاوکاریە مرۆییەکانیان بۆ ئەو ئاوارانەى کە روویان هەرێم کردووە. لەم بارەیەوە، بەڕێزیان ووتى " ئەم هەنگاوە دەبێتە مایەی هاندانى ووڵاتى تر بۆ بەرز کردنى ئاستى هاوکاریەکانیان بۆ ئاوارەکانى هەرێم، بەتایبەت لەم کاتەى کە حکومەتى هەرێم بە قەیرانێکى دارایی ئاڵۆزدا تێدەپەرێت''.

هاوکات، هەریەک لە پەیوەندیەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و حکومەتى فیدڕاڵ و بارودۆخى سیاسى و ئابوورى عێراق و ناوچەکە و شەرى تیرۆر و کێشە دارییەکانى نێوان هەرێم و حکومەتى ناوەند و بڕینى بەشە بودجەى هەرێم تەوەرەیەکى ترى کۆبوونەوەکە بوو.

لە کۆتایدا، هەردوولا باسیان لەم میکانیزم و ڕێگایانە کرد بۆ زیاتر بەرەوپێشبردنى پەیوەندیە دوولایەنەکانى نێوان هەردوولا لەرووى سیاسى و ئابوورى و کەلتورى و پەروەردەیى.

خاتوو جێنێت سێپین باڵیۆزى هۆڵەندا لە عێراق بە بۆنەى کۆتایى هاتنى ماوەى کارکردنى لە عێراق سەردانى فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى کرد و لەلایەن فەلاح مستەفا بەرپرسى فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوە پێشوازى لێکرا.

لە دیدارێکدا کە جۆن ڤان دێرزاند کونسوڵى گشتى هۆڵەندا لە هەرێمى کوردستان ئامادەبوو، بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە سوپاسى باڵیۆزى هۆڵەنداى کرد کە لە ماوەى کارکردنى لە عێراقدا بەشێوەیەکى بەردەوام سەردانى هەرێمى کوردستانى کردووە ڕۆڵى هەبوو لە بەرەوپێش بردنى پەیوەندیەکانى هەرێمى کوردستان وهاوکات جەختى لەسەر ئەو ڕاستیە کردەوە کە ووڵاتى هۆڵەندا لە ڕابڕدوودا و لە کاتە سەختەکاندا دەرگاى کراوە بووە بۆ پێشوازى کردن لە خەڵکى هەرێمى کوردستان. هەروەها لە ڕێگاى ناردنى ڕاوێژکارى سەربازى بۆ مەشق پێکردنى هێزەکانى پێشمەرگە و کەلوپەلى سەربازى پشتگیریان لە هێزەکانى پێشمەرگە کردووە لە بەرەنگاربوونەوەى داعش کە جێگاى پێزانینى هەرێمى کوردستانە. هاوکات بەردەوام هاوکارى بۆ ئاوارە و پەنابەران ناردووە و سەردانى بەردەوامى شاندەکان نیشانەى دۆستایەتى و پشتگیرى هۆڵەندایە بۆ هەرێمى کوردستان.

لە بەرامبەردا خاتوو جێنێت سێپین باڵیۆزى هۆڵەندا لە عێراق سوپاسى ئەو پێشوزایە گەرمەى کرد و ئاماژەى بە ڕۆڵى قارەمانانەى هێزەکانى پێشمەرگە لە ڕووبەڕووبوونەوەى داعش و خۆڕاگرى خەڵکى هەرێمى کوردستان لەبەرامبەر قەیرانى دارایى و مرۆیى و کە هۆلەندا پشتگیرى لە هەرێمى کوردستان دەکات بەردەوام دەبێت لەسەر پێشکەش کردنى هاوکاریەکان.

هەروەها باڵیۆزى هۆڵەندا سوپاسى حکومەتى هەرێمى کوردستانى کرد بۆ پشتگیریان لە کارەکانى باڵیۆزخانەى هۆڵەندا لە بەغدا و کونسوڵگەرى گشتى هۆڵەندا لە هەوڵێر و ئەوان کاردەکەن بۆ زیاتر پەرەپێدانى پەیوەندیەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و هۆڵەندا.

لە تەوەرێکى دیدارەکەدا هەردوولا بیروڕایان ئاڵوگۆڕکرد دەربارەى دووایین بەرەوپێشچوونە سیاسیەکانى هەرێمى کوردستان و عێراق و ناوچەکە بەگشتى و پەیوەندیەکانى نێوان هەولێر و بەغدا و  بارودۆخى مرۆیى و سەربازى.

لە کۆتایى دیدارەکەدا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە هیواى سەرکەوتنى بۆ خاتوو جێنێت سێپین خواست لە ئەرکى داهاتوویدا  وەک دۆستێکى هەرێمى کوردستان.

لەمیانى سەردانەکەى بۆ نەمسا، بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەی ‌‌حکومەتی هەرێمی کوردستان، فەلاح مستەفا، سەردانى وەزارەتى دەرەوەى نەمسا کرد و بەگەرمى لەلایەن سێبستیان کورتس وەزیرى دەرەوەى نەمسا پێشوازى لێکرا.

لە دیدارێکدا، کە د. مستەفا ڕەمەزان نوێنەرى حکومەتى هەرێم لە نەمسا و ژمارەیەک لەبەرپرسانی وەزارەتى دەرەوە و نوێنەرایەتى حکومەتى هەرێم لە نەمسا و بەڕێوبەرانى فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوە ئامادەبوون باس لە پەرەپێدانى پەیوەندەکانى نێوان کۆمارى نەمسا و هەرێمى کوردستان کرا.

لەسەرەتاى دیدارەکەدا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە سوپاسى وەزیرى دەرەوەى کرد بۆ ئەو بەخێرهاتنە گەرمە و باسى لە پەیوەندیە دۆستانەى لە مێژینەى نێوان نەمسا و هەرێمى کوردستان کرد و سەردانى وەزیرى دەرەوە بۆ هەولێر لە سەرەتایى مانگى شوباتى ئەمساڵ.

دواتر بەڕێزیان باسى لەو بابەتانەکرد کە ئێستا ڕووبەڕووى هەرێمى کوردستان دەبنەوە لەرووى ئاسایش و مرۆیى و ئابوورى، وەک ئەو ژمارە زۆرەى ئاوارە و پەنابەران کە ڕووبان لە هەرێمى کوردستان کردووە لە ئەنجامى کارە تیرۆریستیەکانى گروپى داعش و تاوەکو ئێستا هەرێمى کوردستان پێشوازى لە ١,٨ یەک ملیۆن و هەشت سەد هەزار ئاوارەى ناوخۆ و پەنابەر کردووە کە حکومەتى هەرێمى کوردستان بە هاوکارى و پاڵپشتى ئاژانس و ڕێکخراوە نێودەوڵەتیەکان و کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى پێداویستیەکانیان بۆ دابین کردوون بەڵام بەهۆى قەیرانى دارایى و بەردەوامى شەڕ دژى تیرۆر ئەم ئاوارە و پەنابەرانە پێویستیان بە هاوکارى بەردەوام هەیە. هەروەها ڕێکخراوى نەتەوەیەکگرتووەکانیش ئەوەى ڕاگەیاندووە کە بۆ بەردەوامى کاروچالاکیەکانیان بۆ هاوکارى ئاوارەکان پێویستیان بە هاوکارى دارایى زیاتر هەیە.

هەروەها باس لە خەباتى پێشمەرگە کرا دژى گروپى تیرۆریستى داعش و ڕێگەگرتن لە پێشڕەوییەکانى ئەو گروپە و هێزەکانى پێشمەرگە پێویستیان بە پاڵپشتى و هاوکارى ووڵاتانى هاوپەیمان هەیە لە ڕووى چەک و مەشق و چارەسەرکردنى برینداران چونکە بەشێک لە بریندارەکان پێویستیان بە چارەسەر هەیە لە دەرەوەى هەرێم.
پەیوەندیەکانى نێوان هەولێر و بەغدا و چالاکى ڕێکخراوە تیرۆریستیەکان لە ناوچەکە تەوەرێکى تر دیدارەکەبوون.

لە بەرامبەردا سیباستیان کۆرتیس سوپاسى سەردانەکەى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى کردوو ئەوەى خستەڕوو کە نەمسا کاردەکات بۆ کردنەوەى کونسوڵگەرى فەخرى ووڵاتەکەى لە هەرێمى کوردستان ووتی نەمسا پابەندە بە هاوکارى و پشتگیرى مرۆیى بۆ ئاوارە و پەنابەرانى دانیشتووى هەرێمى کوردستان ووتی هێزەکانى پێشمەرگە ڕۆڵى بەرچاویان هەبووە لە ڕووبەڕووبوونەوەى داعش، ئێمە هەوڵدەدەین هاوکاربین لە چارەسەرکردنى پێشمەرگە بریندارەکان.

هەردولا هاوڕابوون لەسەر هاندانى کۆمپانیاکانى نەمسا بۆ دروستکردنى پەیوەندى ئابورى و بازرگانى و پشتگیریان کرد لە بیرۆکەى ئەنجامدانى کۆنفرانسێکى ئابورى بۆ لە یەکتر نزیککردنەوەى کۆمپانیاکانى نێوان هەردوولا.

لە کۆتایى کۆبوونەوەکەدا کۆنگرەیەکى رۆژنامەوانى بۆ دەزگاکانى راگەیاندن سازکرا لەلایەن وەزیرى دەرەوەى نەمسا و بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە کە تیایدا دەرەئەنجامى کۆبوونەوەکە و پوختەى گفتوگۆکان بۆ رۆژنامەنووسان خرانە روو و وەڵامى پرسیارەکانى رۆژنامەنووسان درا.

بە ئامادەبوونی "نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە وڵاتی ئێران، کۆنفڕانسی نوێنەرایەتییەکانی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە دەرەوە لە شاری ژنێڤ لە وڵاتی سویسرا بەڕێوەچوو.

لە ماوەى رۆژانى 13 و 14 حوزه‌یرانی 2015، بە سەرپەرشتى و ئامادەبوونى بەڕێز "قوباد تاڵەبانى" جێگرى سەرۆک وەزیرانى هەرێمى کوردستان و ئامادەبوونى بەڕێز "فەلاح مستەفا" بەرپرسى پەیوەندییەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێم؛ کۆبوونەوەى فراوانى فەرمانگەى پەیوەندییەکانى دەرەوە و نوێنەرانى حکومەتى هەرێمى کوردستان لە دەرەوە ئەنجام درا، بە مەبەستى دانانى میکانیزمى کار و هەماهەنگى و بەرنامەى کارى داهاتووى نوێنەرایەتیەکان و هەروەها باسکردنى رۆڵ و بایەخى پێگەى نوێنەرایەتیەکان لە دەرەوە بۆ خزمەتى بەرژەوەندیەکانى هەرێمى کوردستان.

سەرەتاى کۆبوونەوەکە بە ساتێک وەستان بۆ گیانى پاکى سەرجەم شەهیدانى بزووتنەوەى رزگاریخوازى کوردستان و قوربانیانى پێشمەرگەى کوردستان لە شەڕى دژى داعش دەستى پێ کرد. پاشان بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێمى کوردستان سوپاسى جێگرى سەرۆک وەزیرانى بۆ ئامادەبوونیان لە کۆبوونەوەکە کرد و وەک بایەخى حکومەتى هەرێمى کوردستان بۆ کاروبارەکانى نوێنەرایەتیەکانى حکومەت لە دەرەوە وەسفى کرد.

بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە سوپاسى نوێنەرانى حکومەتى لە دەرەوە کرد بۆ ئەو کار و چالاکیانەى کە لە ماوەى رابردوو ئەنجامیان داوە، هاوکات سوپاسى کردن بۆ ئەو رۆڵەى کە گێڕاویانە لە بەرەوپێش بردنى پەیوەندیەکانى هەرێم لەگەڵ کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى. پاشان تیشکى خستەسەر گرنگى کۆبوونەوەکە و ئەو پرس و بابەتانەى کە لە کۆبوونەوەکەدا گفتوگۆ دەکرێن و بیروڕا دەربارەیان ئاڵوگۆر دەکرێت و گووتى ئەم کۆبوونەوەیە بە مەبەستى لە نزیکە ئاگاداربوون و داڕشتنى میکانیزمى گونجاوە بۆ بەڕێوەبردنى کاروبارى نوێنەڕایەتیەکان و هەروەها هەماهەنگى نێوان فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوە و نوێنەرایەتیەکانى حکومەت لە دەرەوە.

"فەلاح مستەفا" بەناوى بەشداربووانى کۆبوونەوەکە زۆر سوپاسى نوێنەرایەتى حکومەتى هەرێمى کوردستانى لە نەمسا کرد بۆ میواندارى کردنى کۆبوونەوەکە و هەموو ئەو کاروبارانەى کە لەڕووى پڕۆتۆکۆڵى بۆ سەرخستنى کۆبوونەوەکە ئەنجامیان دا.

بەڕێز "قوباد تاڵەبانى" جێگرى سەرۆک وەزیران بە ناوى خۆى و بەناوى بەڕێز سەرۆکى حکومەتى هەرێمى کوردستان سوپاسى بەشدارى و ئامادەبوونى کرد. دواتر تیشکى خستە سەر رۆڵ و بایەخى پێگەى نوێنەرایەتیەکان لە دەرەوە و ئەوەى کە لێیان چاوەڕێ دەکرێت ئەنجامى بدەن. گووتیشى کە ئەمڕۆ ئێمە دەنگمان لە دەرەوە دەبیسترێ بوونمان لە کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى هەیە و رۆژانە لەگەڵ ووڵاتان پەیوەندیمان هەیە. هەربۆیە بایەخى نوێنەرایەتیەکان وەک دامەزراوەکانى ترى حکومەتە.

دواتر تیشک خرایەسەر دوایین پەرەسندنەکانى بوارى دارایی و سەربازى و مرۆیی. بەڕێز جێگرى سەرۆک وەزیران باسى لەو قەیرانانە و گەورەیی قەبارەى ئەو قەیرانانە کرد کە لەماوەى ساڵى 2014 رووبەڕووى هەرێمى کوردستان بووەوە کە تائیستاش بەردەوامیان هەیە، هاوکات پلانى حکومەتى بۆ دەربازبوون لەو قەیرانانە بۆ بەشداربووانى کۆبوونەوەکە خستەڕوو و باسى لە گرنگى رۆڵى نوێنەرایەتیەکان لە گەیاندنى پەیام و سیاسەتى حکومەتى هەرێم لە بوارە جیاجیاکاندا بە کۆمەڵگەى نێودەوڵەتى کرد.

پاشان رێکەوتنى نێوان هەولێر و بەغدا لە بوارى هەناردەکردنى نەوت و یاساى بودجەى ساڵى 2015 وەک تەوەرێکى دیکەى کۆبوونەوەکە زانیارى پێویستى لەبارەوەخرایەڕوو. هاوکات جەخت لەوە کرایەوە کە حکومەتى هەرێمى کوردستان بڕواى بە گفتوگۆ و لێک تێگەیشتنى هاوبەش هەیە بۆ چارەسەرى ئەو کێشەیە لەگەڵ بەغدا. جێگرى سەرۆک وەزیران ئەوەشى خستەڕوو کە هەرێمى کوردستان پابەندى رێکەوتنەکە و پاساى بودجەیە و دەبێ بەغداش پابەندبێت.

لەبارەى شەڕ دژى تیرۆرستانى داعش، جێگرى سەرۆک وەزیران بە ناوى حکومەتى هەرێم سوپاسى هەموو ئەو ووڵاتانەى کرد کە لەم شەڕەدا لەڕووى سەربازى هاوکارى هەرێمى کوردستان بوون لە پێدانى چەک و تەقەمەنى و مەشق و راهێنان بە هێزەکانى پێشمەرگە، سوپاسى قارەمانێتى و بەرگرى هێزەکانى پێشمەرگەى لەو شەڕەدا کرد و گووتى دەبێ هەوڵەکان چڕتر بکەیەنەوە بۆ بەدەنگەوە چوونى قوربانیەکان و چارەسەر کردنى پێشمەرگە بریندارەکان. هەروەها داواى کرد کە بەهۆى فراوانى و گرانى شەڕەکە حکومەتى هەرێم پێویستى بە پشتیوانى و هاوکارى زیاترى سەربازى کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى هەیە بۆ تەواو تێکشکاندنى تیرۆرستان.

لەبارەى پرسى مرۆیی و لێشاوى بەردەوامى پەناهەندە و ئاوارەکانى ناوخۆ بۆ هەرێمى کوردستان کە ژمارەیانر گەیشتووەتە 1.8 ملیۆن کەس، جەخت لەسەر چڕکردنەوەى هەوڵەکان بۆ دەستەبەرکردنى هاوکارى لێقەماوان کرایەوە. هاوکات تیشک خرایەسەر کاریگەرى ئەو ژمارە زۆرەى پەناهەندە و ئاوارەکان لەسەر هەرێم بەتایبەتى لەڕووى ژێرخانى ئابورى و پێشکەشکردنى خزمەتگوزاریەکان. هەربۆیە پشتیوانى بۆ پلانى ئاژانسى نەتەوە یەکگرتووەکان دەربڕدرا بۆ کۆکردنەوەى یارمەتى و هاوکارى مرۆیی بۆ پەناهەندە و ئاوارەکان، ئەوەش بۆ مەبەستى کەمکردنەوەى کێشە و گرفتەکانیان.

دواتر هەریەک لە بەڕێزان نوێنەرانى حکومەتى هەرێمى کوردستان راپۆرتى خۆیان دەربارەى کار وچالاکیەکانیان پێشکەش کرد. هاوکات باسیان لە کاریگەرى قەیرانى دارایی لە هەرێم لەسەر بەڕێوەچوونى کاروبارى نوێنەرایەتى کرد؛ هەروەها تیشکیان خستەسەر ئەو ئاستەنگانەى کە رووبەڕوویان دەبێتەوە لەکاتى کار کردنیاندا لەڕووى بوونى زانیارى پێویست و بەدەنگەوە هاتن و هەماهەنگى دامەزراوەکانى ترى حکومەتى هەرێم بۆ خواست و داواکاریەکانیان لە کات و پرسە جیاوازەکاندا. لەم رووەشەوە کۆبوونەوە بڕیارى دا کە هەوڵى تەواو بدرێت بۆ کەمکردنەوەى ئاستەنگەکان بۆ باشتر بەڕێوەچوونى کاروبارى نوێنەرایەتیەکان.

لە چەند دانیشتنێکدا کۆبوونەوەکە گفتوگۆى کرد دەربارەى تەوەرەکانى سیاسى و کار و هەماهەنگى و کارگێڕى و دارایی و پڕۆتۆکۆڵ و راگەیاندن و یاسایی پەیوەست بە کاروبارەکانى نوێنەرایەتیەکانى حکومەت لە دەرەوە هاوکات لەگەڵ گفتوگۆکردن و  دانانى پلانى کار و چالاکیەکانی نوێنەرایەتیەکان بۆ داهاتوو، کۆبوونەوەکە بە چەند بڕیار و راسپاردەکەیەک لە ئێوارەى رۆژى یەک شەممە رێکەوتى 14ی حوزه‌یران کۆتایی بەکارەکانى هێنا و هەموو لایەک جەختیان لە کارکردن و پابەندبوون بە خزمەت کردنى بەرژەوەندیەکانى هەرێمى کوردستان کردەوە.

جێگەى باسە لە ئێستادا حکومەتى هەرێمى کوردستان 14 نوێنەرایەتى لە دەرەوە هەیە لە هەر یەک لە وڵاتانى ئەڵمانیا، بەریتانیا، ئەمریکا، ئێران، فەڕەنسا، ئیتاڵیا، ئیسپانیا، نەمسا، رووسیا، پۆڵۆنیا، ئوستڕالیا، سوید، بەلجیکا، و سویسرا.